my Traveller to Kalamata

Για την «πόλη του ηλίου», την Καλαμάτα, η τουριστική περίοδος διαρκεί σχεδόν όλο τον χρόνο! Λόγω της μικρής απόστασής της από την Αθήνα, του φιλόξενου κόσμου της, των πολυάριθμων αξιοθέατων που έχει και της έντονης αρχιτεκτονικής της χροιάς με τα πολλά νεοκλασικά κτήρια κυρίως στο κέντρο της, η μεσσηνιακή πρωτεύουσα έχει εξελιχθεί την τελευταία δεκαετία σε ιδιαίτερα δημοφιλή προορισμό για κάθε σαββατοκύριακο! Εν καλάμαις δεν σταματάς ποτέ να κινείσαι… Την ακατάπαυστη πρωινή δραστηριότητα της πόλης διαδέχεται η έντονη νυχτερινή ζωή που χειμώνα και καλοκαίρι κρατά τον επισκέπτη …σε εγρήγορση! Το χειμώνα στα γραφικά κουτούκια και τα μοντέρνα μπαρ στο Ιστορικό Κέντρο, ενώ το καλοκαίρι σε clubs και beach bars δίπλα στη θάλασσα…

Η Καλαμάτα, παλαιότερα Καλάμαι ή, κατά την εποχή του Ομήρου, Φαρές, πλέον είναι γνωστή από ντόπιους και επισκέπτες και ως η «πόλη του ηλίου». Είναι πόλη της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου, πρωτεύουσα του Νομού Μεσσηνίας και λιμάνι της νότιας ηπειρωτικής Ελλάδας. Το εύκρατο μεσογειακό της κλίμα χαρακτηρίζεται από ήπιους χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια. Διαθέτει έντονη πολιτιστική και κοινωνική ζωή, ενώ παράλληλα αποτελεί σημαντικό αστικό, οικονομικό και εμπορικό κέντρο της Πελοποννήσου, με αρκετές βιομηχανίες και σημαντικότερη την βιομηχανική μονάδα την ευρέως γνωστή Καπνοβιομηχανία Καρέλια, ενώ παλιότερα λειτουργούσε στην πόλη μεγάλο εργοστάσιο της Levi’s! Η οικονομία της περιοχής στηρίζεται στην αγροτική παραγωγή με πιο γνωστή την παραγωγή ελαιολάδου και ελιάς.

Είναι κτισμένη στους πρόποδες του όρους «Καλάθι» (παρυφή του Ταϋγέτου), στην καρδιά του Μεσσηνιακού κόλπου και απέχει 223 χιλιόμετρα από την Αθήνα και 715 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη. Λόγω της μικρής απόστασής της από την Αθήνα, του φιλόξενου κόσμου της, των πολυάριθμων αξιοθέατων που έχει και της έντονης αρχιτεκτονικής της χροιάς με τα πολλά νεοκλασικά κτήρια κυρίως στο κέντρο της, η μεσσηνιακή πρωτεύουσα έχει εξελιχθεί την τελευταία δεκαετία σε ιδιαίτερα δημοφιλή προορισμό για κάθε σαββατοκύριακο και όχι μόνο!

Απομακρυνόμενοι από το κέντρο και οδεύοντας προς το προάστιο της πόλης, την Βέργα, χτισμένη στους πρόποδες του όρους “Καλάθι”, οι επισκέπτες θα γευθούν refreshments και προτάσεις της τοπικής κουζίνας σε υπέροχα bars, clubs και ταβέρνες με θέα τον μεσσηνιακό κόλπο και την πόλη της Καλαμάτας. η Καλαμάτα έχει αναδειχθεί σε κέντρο πολιτισμού τόσο τον χειμώνα αποτελώντας το επίκεντρο Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου με συμμετοχές καλλιτεχνών από διάφορα μέρη του κόσμου, όσο και το καλοκαίρι με το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού, με παραστάσεις και χορευτές απ’ όλο τον κόσμο!

Εν καλάμαις η τουριστική περίοδος διαρκεί σχεδόν όλο τον χρόνο και τα έχει όλα…

 

Πολιτισμός

Η επαφή της πόλης με τον δυτικό πολιτισμό δημιούργησε σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά στην Καλαμάτα και μια παράδοση που ξεκινά με τις μαντολινάτες παλαιότερων εποχών και φτάνει μέχρι σήμερα, όπου η πόλη έχει μια έντονη πολιτιστική ζωή με φορέα της τη ΔΕΠΑΚ (Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Καλαμάτας), το ΔΗΠΕΘΕΚ (Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Καλαμάτας), τη δημοτική κοινωφελή επιχείρηση ΦΑΡΙΣ και άλλους ιδιωτικούς φορείς.

Στην πολιτιστική και αρχαιολογική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής συνέβαλαν ουσιαστικά οι εκτεταμένες εργασίες ανακαίνισης και επισκευής (1992-1998) του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Μεσσήνης από τον ανασκαφέα καθηγητή Πέτρο Θέμελη, ενώ το Μουσείο άνοιξε τις πύλες του τον Μάρτιο του 2000! Σήμερα πραγματοποιούνται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ κάθε χρόνο οι αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες που ανεβαίνουν στο Θέατρο της Αρσινόης προσελκύουν λάτρεις της αρχαίας πολιτιστικής κληρονομιάς και της εκσυγχρονισμένης αυτής μορφής της.

 

Η πόλη με τα πολλά αξιοθέατα

Ιδιαίτερο σημείο αναφοράς της πόλης η μεγάλη κεντρική της πλατεία. Η πλατεία Βασιλέως Γεωργίου (μήκους 397 μέτρων) είναι ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία της πόλης, η οποία πλαισιώνεται από εμπορικά καταστήματα και καφέ-εστιατόρια, ενώ σε αυτή πραγματοποιούνται πλήθος εκδηλώσεων. Η «ατελείωτη» παραλιακή οδός με τα πολλά καφέ, εστιατόρια και τα κρυστάλλινα νερά της με θέα τον επιβλητικό Ταΰγετο. Επιγραμματικά αλλά εξίσου σημαντικά αξιοθέατα και μνημεία της πόλης είναι ο Μητροπολιτικός ναός της Υπαπαντής του Σωτήρος, ο ναός των Αγίων Αποστόλων, η Παλιά Πόλη, το Κάστρο, το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Στρατιωτικό Μουσείο, το Μέγαρο Χορού, το υπαίθριο μουσείο σιδηροδρόμων στο Πάρκο ΟΣΕ, η Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών Βικτώρια Καρέλια. Στην ευρύτερη περιοχή του ιστορικού κέντρου, η πόλη σφύζει από ζωή, καθώς εκεί βρίσκονται τα σημαντικότερα αξιοθέατα.

• Μνημείο ιστορίας, θρησκείας, κληρονομιάς, πολιτισμού η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων αποτελεί σύμβολο για την πόλη, καθώς υπενθυμίζει την ημέρα απελευθέρωσης της Καλαμάτας από τους Τούρκους. Μικρή βυζαντινή εκκλησία (μέσα 11ου-12ου αιώνα) με μερικές τοιχογραφίες του 14ου αιώνα, η οποία απεικονιζόταν στην κάτω δεξιά μπροστινή όψη του χαρτονομίσματος των 5 χιλιάδων δραχμών που κυκλοφόρησε στα 1984, δίπλα στη μορφή του Θ. Κολοκοτρώνη! Σήμερα βρίσκεται στο κέντρο ενός όμορφου πεζοδρόμου που σφύζει από ζωή.
• Το Φράγκικο Κάστρο της Καλαμάτας θεωρείται ένα από τα ωραία αξιοθέατα της πόλης. Προσφέρει πανοραμική θέα της πόλης. Το κάστρο ταξιδεύει τον επισκέπτη στην εποχή της Πριγκηπέσσας Ιζαμπώς των Βιλλαρδουίνων και της επανάστασης του 1821 μιας κι από εδώ, στις 23 Μαρτίου, έφυγε για την Αγ. Λαύρα μαντατοφόρος κουβαλώντας το μήνυμα πως ο Μωριάς ξεκινά…
• Το Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων Καλαμάτας βρίσκεται σε ένα από τα πιο κεντρικά σημεία της πόλης, είναι υπαίθριο σιδηροδρομικό μουσείο περιτριγυρισμένο από φύση! Είναι το μεγαλύτερο στην Ελλάδα και βραβευμένο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1986. Λόγω του καταστρεπτικού σεισμού που έπληξε την πόλη το ίδιο διάστημα η ολοκλήρωσή του έγινε το 1990 και συνολικά καταλαμβάνει έκταση 54 στρεμμάτων. Βασικό κτίριο είναι ο ανακαινισμένος σταθμός «Καλαμάτα – Λιμήν» που σήμερα λειτουργεί ως αναψυκτήριο (στο ισόγειο).

Στα εκθέματα του Μουσείου περιλαμβάνονται ο σταθμός και η περιοχή του, με διώροφο οικίσκο σταθμαρχείου, τέσσερις πλατφόρμες επιβίβασης με περίπτερο εισόδου, o υδατόπυργος, τρεις κρουνοί ατμαμαξών και τιμονιέρες, μεταλλική πεζογέφυρα μήκους 28 μ., κατά τον άξονα του σταθμαρχείου, καθώς και μικροστοιχεία οργάνωσης του σιδηροδρομικού τοπίου (κλειδιά αλλαγής, φανοί, στάνζες). Εκτίθενται επτά ατμάμαξες και μια ντηζελάμαξα, ένα χειροκίνητο γερανό (1890), δύο δραιζίνες (ποδήλατη και χειροκίνητη), τρία επιβατηγά οχήματα Α’ θέσης, πέντε Α’-Β’ θέσης (1885), οκτώ φορτηγά οχήματα διαφόρων τύπων (1885-1947).

• Το Μπενάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο βρίσκεται στη συμβολή των οδών Μπενάκη και Παπάζογλου και στεγάζεται σε μια οικία, η οποία χρονολογικά τοποθετείται στα μέσα του 19ου αιώνα. Δωρήθηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία από τον Αντώνιο Μπενάκη, ιδρυτή του ομώνυμου αθηναϊκού μουσείου. Λειτούργησε για πρώτη φορά το 1971. Στο Μουσείο φυλάσσονται σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα από την ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας, τα οποία χρονολογικά καλύπτουν την περίοδο από την Εποχή του Χαλκού μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους.
• Το Λαογραφικό Μουσείο Καλαμάτας στεγάζεται σ’ ένα διώροφο κτίριο του 19ου αιώνα, το αρχοντικό Κυριακού. Ιδρύθηκε από τον τοπικό «Σύλλογο προς Διάδοσιν των Γραμμάτων», με σκοπό τη συγκέντρωση αρχειακού υλικού και αντικειμένων που της Επανάστασης του 1821, καθώς και τη διάσωση και προβολή αντικειμένων του νεότερου πολιτισμού της ευρύτερης περιοχής.

Στο ισόγειο σε μικρές θεματικές ενότητες εκτίθεται εκθέματα που αφορούν την αγροτική και την ποιμενική ζωή, τη γεωργική βιοτεχνία, την υφαντική τέχνη, την αγγειοπλαστική και τα αστικά επαγγέλματα. Μια άλλη σειρά εκθεμάτων προέρχεται από την καθημερινή ζωή των κατοίκων.

Το Μουσείο διαθέτει μια εντυπωσιακή ενότητα αφιερωμένη στην τυπογραφία και τη βιβλιοδεσία, που υπενθυμίζει στον επισκέπτη ότι στην Καλαμάτα λειτούργησε το πρώτο τυπογραφείο της Ελλάδας, μετά την απελευθέρωση. Σε αυτό τυπώθηκε η Προκήρυξη των Επαναστατημένων Ελλήνων προς τις Ευρωπαϊκές Αυλές.

• Το Στρατιωτικό Μουσείο της Καλαμάτας φυλάσσει όπλα και στρατιωτικές στολές των Ελλήνων σε διάφορες ιστορικές περιόδους.
• Στην πόλη λειτουργούν η Δημοτική Πινακοθήκη και η Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής τέχνης με περίπου 500 εκθέματα.
• Η Λαϊκή Βιβλιοθήκη της πόλης λειτουργεί από το 1933 και σήμερα διαθέτει πάνω από 90.000 τόμους βιβλίων, 60.000 τεύχη περιοδικών καθώς και αρχείο 100.000 φύλλων μεσσηνιακών εφημερίδων από τον 19ο αιώνα έως σήμερα.
• Η Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης ιδρύθηκε το 1962 από τη Λαϊκή Βιβλιοθήκη Καλαμάτας. Η συλλογή της περιλαμβάνει 430 έργα ζωγραφικής, σχέδια, χαρακτικά, κατασκευές και γλυπτά. Από τα 430 εκτίθενται σήμερα περισσότερα από 100 στις αίθουσες του 4ου ορόφου του Πνευματικού Κέντρου Καλαμάτας.
• Το εντυπωσιακό Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας βρίσκεται στη καρδιά του Ιστορικού Κέντρου της Καλαμάτας, εκεί όπου παλιά βρισκόταν η Δημοτική Αγορά της πόλης, που κατακλυζόταν καθημερινά από το πολύβουο πλήθος των εμπόρων και των πελατών της.

Ο επισκέπτης “διεισδύει” στις γεωγραφικές ενότητες ακολουθώντας μια κεντρική “οδική αρτηρία”, ανάμεσα στις προθήκες και τα εκθέματα, που θυμίζει τη ροή του ποταμού Παμίσου που διατρέχει μεγάλο μέρος της Μεσσηνίας και εκβάλει στο Μεσσηνιακό κόλπο. Από την κεντρική κυκλοφοριακή αρτηρία διακλαδώνονται οι δευτερεύοντες δρόμοι που οδηγούν στις τέσσερις ενότητες των επαρχιών. Κάθε ενότητα παρουσιάζει αυτοτέλεια και ο επισκέπτης μπορεί επιλεκτικά να δει μέρος της έκθεσης, χωρίς να ακολουθήσει ολόκληρη την πορεία της κεντρικής αρτηρίας.

Δέκα θεματικές ενότητες, μέσα από τις οποίες γίνεται ερμηνεία της ιστορίας με βάση το χώρο στον οποίο διαδραματίστηκαν διάφορα γεγονότα σηματοδοτούνται με εποπτικό υλικό δίνοντας τον επισκέπτη μια πιο ολοκληρωμένη ιστορική αντίληψη για την πολιτική και για την πολιτιστική οντότητα ορισμένων περιοχών της Μεσσηνίας στην Αρχαιότητα.

(“Οι Βιλλεαρδουίνοι και η Μεσσηνία”, “Η Μάνη και το Δεσποτάτο του Μορέως”, “Θουρία μια ‘περίοικος’ πόλη”, “Έξω Μάνη, στα σύνορα Μεσσηνίας-Λακωνίας”, “Ο όσιος Νίκων ο ‘Μετανοείτε’ και η Μεσσηνία”, “Η πρωτεύουσα του ανεξάρτητου μεσσηνιακού κράτους στις υπώρειες της Ιθώμης”, “Η Ενετοκρατούμενη Πυλία (1206-1500)”, “Ένα μυκηναϊκό κέντρο στο μεσσηνιακό κόλπο”, “Η ‘επικράτεια’ του ανακτόρου του Νέστορος”, “Οι Μυκηναίοι της Τριφυλίας”)

• Κάτω από το Φράγκικο Κάστρο στην ομώνυμη πλατεία, υψώνεται ο μεγαλοπρεπής ναός της Υπαπαντής και είναι ο Μητροπολιτικός Ναός της Καλαμάτας, η Κυρά της Καλαμάτας.

Ο ναός της Υπαπαντής του Χριστού είναι χαρακτηριστικό κτίσμα της πόλης, θεμελιώθηκε την 25η Ιανουαρίου 1860 και εγκαινιάστηκε τη 19η Αυγούστου το 1873 από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Μεσσηνίας Προκόπιο Γεωργιάδη. Η ιστορική επιγραφή στο θεμέλιο λίθο, πού κείται στη βάση του νοτιοδυτικού καμπαναριού πληροφορεί τα εξής: «ΕΠΙ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΟΘΩΝΟΣ Α΄, ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ, ΝΟΜΑΡΧΟΥ Ν. ΓΚΟΥΣΤΗ, ΔΗΜΑΡΧΟΥ Θ. ΙΩ. ΚΥΡΙΑΚΟΥ.

Ο ΑΚΡΟΓΩΝΙΑΙΟΣ ΟΥΤΟΣ ΛΙΘΟΣ ΤΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΚΑΛΑΜΩΝ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΤΕΘΗ ΕΝ ΕΤΕΙ ΑΩΞ ΤΗΝ ΚΕ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ».

• Το πρώτο γυναικείο μοναστήρι στη Μητρόπολη Μεσσηνίας διαθέτει ιστορία μεγαλύτερη των 200 ετών και είναι αυτό της Ιεράς Μονής Καλογραιών. Είναι αφιερωμένο στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη και βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, πολύ κοντά στον μητροπολιτικό ναό της Υπαπαντής, στη σκιά του Κάστρου. Το Καθολικό της Μονής Καλογραιών έχει χτιστεί στα ερείπια αρχαιότερου ναού του 13ου αιώνα από τον οποίο σώζεται στην Πρόθεση η τοιχογραφία που απεικονίζει την Άκρα Ταπείνωση. Στη Μονή Καλογραιών υπάρχει και δεύτερος – μικρότερος – ναός αφιερωμένος στην Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, σκευοφυλάκιο όπου φυλάσσονται ιερά Λείψανα διαφόρων Αγίων, ιερά σκεύη, άμφια, πολύτιμες εικόνες και τμήμα παλαιού τέμπλου ενώ υπάρχει και πλούσια βιβλιοθήκη. Η Μονή Καλογραιών φημίζεται για τα μεταξωτά υφαντά των μοναχών της, τα περίφημα καλαματιανά μαντήλια, τα οποία υφαίνουν με αργαλειό, έχουν λάβει επίσημα βραβεία και επαίνους και διατίθενται στο μαγαζάκι της Μονής, όπου εκτίθενται μαζί με τους αργαλειούς με τους οποίους υφαίνονται.
• Ο Εκθεσιακός Χώρος “Μαρίας Κάλλας” παρουσιάζει 7 γνήσια αντίγραφα επιστολών του Προσωπικού Αρχείου της Μαρίας Κάλλας καθώς και γνήσιες φωτογραφίες του αρχείου της. Η έκθεση ανήκει στον Σύλλογο Αποφοίτων “Μαρία Κάλλας” του Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας και λειτουργεί δωρεάν

Σαν πας στην Καλαμάτα θα διασκεδάσεις  και θα δεις πολλά αξιοθέατα και μνημεία, θα σεργιανίσεις σε μονοπάτια και θα περιηγηθείς στο παρελθόν και συνάμα θα χαρείς τις ομορφιές μιας σύγχρονης πόλης…