Πως εμφανίζεται αρχικά η κρίση πανικού;
Συνήθως έρχεται ξαφνικά και χτυπάει ανυποψίαστα. Αρχίζεις και κρυώνεις ή ζεσταίνεσαι υπερβολικά, οι παλμοί της καρδιάς ανεβαίνουν, ένα αίσθημα ότι θα πεθάνεις ή θα τρελαθείς σε κατακλύζει. Ιδρώνεις. Δεν αντέχεις, νιώθεις να ασφυκτιάς. Ο κόσμος σα να κουνιέται γύρω σου, πνίγεσαι. Συναγερμός. Κάτι συμβαίνει. Το καταλαβαίνεις. Καρδιακή προσβολή; Εγκεφαλικό; Προσπαθείς να πιαστείς από κάπου. Όλα είναι σα να καταρρέουν. Δεν το έχεις ξανανιώσει. Περνούν μερικά δευτερόλεπτα αλλά εσύ τα νιώθεις σα να είναι μισή ώρα. Έχεις εγκλωβιστεί μέσα σε ένα αίσθημα το οποίο δε λέει να σταματήσει. Τί πρέπει να κάνεις λοιπόν;
Αποδέξου ότι δεν είσαι παντοδύναμος
Είναι μία τυπική κρίση πανικού. Αρχίζεις και ψάχνεις στο internet. Πληροφορίες σε χιλιάδες αποτελέσματα. Ανοίγεις άρθρο το άρθρο προσπαθώντας να βρεις τί είναι αυτό που έπαθες και πως δεν θα το ξαναπάθεις. Λογικές σκέψεις. Οι προτάσεις πολλές. Σταμάτα εκείνη την ώρα και πάρε βαθιές ανάσες λέει ο ένας, κράτα ένα χάρτινο σακουλάκι και ανάπνεε μέσα σε αυτό, κάνε γιόγκα λέει ο άλλος και με τον καιρό θα ηρεμήσεις ή πάρε φάρμακα και θα σου περάσει.
Έτσι περνάει ο καιρός. Κάνεις κάτι από όλα αυτά. Κάνεις σχεδόν τα μισά. Τα κάνεις όλα. Πιστεύεις ότι το έλυσες. Κι μια όμορφη Κυριακή μεσημέρι εκεί που πίνεις ένα κρασί με την παρέα σου, ενώ είσαι με την οικογένειά σου, ενώ έχεις πάει μια βόλτα στη θάλασσα, αρχίζει και πάλι. Μεγαλώνει, διογκώνεται, ξεσπάει. Τίποτα δεν βοήθησε. Γιατί; Η απάντηση είναι ότι δεν ξέρεις γιατί. Και ότι πρέπει να προσπαθήσεις να καταλάβεις τί κρύβεται από πίσω. Από που προέρχεται. Μιλάς με φίλους, περνάει ο καιρός, οι ίδιες προτάσεις ξανά. Θα το ξεπεράσεις λες. Είσαι δυνατός. Ναι φυσικά είσαι δυνατός. Δε θα αφήσεις να σε καταβάλλει ένα αίσθημα και να σου δώσει την εικόνα ότι δε μπορείς να το ελέγξεις. Μπορείς να τα καταφέρεις. Αλλά ο καιρός δείχνει ότι δεν είσαι παντοδύναμος.
Ζήτα εξειδικευμένη βοήθεια από εκπαιδευμένο ψυχοθεραπευτή
Αφού καταλάβεις ότι δεν είσαι παντοδύναμος και αποδεχτείς ότι χρειάζεσαι βοήθεια, τότε μίλα με ένα ειδικό. Πρόσεξε όμως. Ψάξε. Μην το πάρεις αψήφιστα. Πήγαινε κάπου που θα έχεις μια εικόνα ότι ο άνθρωπος αυτός μπορεί να σε βοηθήσει να ψάξεις τον εαυτό σου. Αυτό παίρνει χρόνο. Δεν υπάρχει γρήγορη λύση. Το πρόβλημα δεν λύνεται με συμβουλές, ούτε με δοκιμές, ούτε με τεχνικές. Λύνεται ναι. Αλλά αν πιστέψεις ότι θα απαλλαγείς χωρίς να καταλάβεις μέσα σου το πρόβλημα, τότε θα ταλαιπωρηθείς.
Κρίση πανικού παθαίνουμε επειδή υπάρχει κάπου μέσα μας κρυμμένο ένα αίσθημα φόβου ότι θα αφανιστούμε. Και επειδή δεν το έχουμε μπροστά μας, επειδή δεν είναι στην συνείδησή μας, γι’ αυτό και όταν έρχεται χτυπάει σαν κεραυνός. Αν το ανακαλύψεις, αν ψάξεις να το βρεις, αν προσπαθήσεις να το προσεγγίσεις, τότε θα σταματήσει να είναι μέρος ενός σκοτεινού δρόμου και δεν θα φοβάσαι πια. Μακάβρια πράματα θα μου πεις. Να πλησιάσω το αίσθημα αφανισμού; Πως θα γίνει αυτό;. Αυτό γίνεται με τη βοήθεια ενός εκπαιδευμένου ψυχοδυναμικού ή ψυχαναλυτικού ψυχοθεραπευτή. Μπαίνεις σε μια θεραπεία. Δημιουργείς μια σχέση με τον θεραπευτή. Εκεί ο θεραπευτής βλέπει τον εαυτό σου, του τον δείχνεις, του τον προβάλλεις, κι εκείνος σου τον ξαναδείχνει. Κάθε φορά και λίγο πιο καθαρά. Έτσι σε μαθαίνεις καλύτερα. Είστε μαζί κι αυτό μειώνει το φόβο. Δεν είναι τίποτα μαγικό. Απαλύνεται ο τρόμος. Πάλι έχεις όμως άμυνες. Καλά δεν τον ξέρω εγώ τον εαυτό μου και θα μου πει ο άλλος ποιος είμαι;
Εσύ είσαι αυτός που είσαι.
Ο θεραπευτής σε βοηθάει να δεις τι κρυμμένα αισθήματα έχεις και βγαίνουν ξαφνικά στην επιφάνεια χωρίς να μπορείς να τα δεις καν. Αν δεν βλέπεις, αν νομίζεις ότι είσαι παντοδύναμος, τότε θα έχεις συμπτώματα. Όλες οι άμυνες φτιάχνονται για να μας ανακουφίσουν από τους φόβους και τα δυσάρεστα και απειλητικά αισθήματα. Αλλά κάποτε οι ίδιες οι άμυνες μπορεί να γίνουν βραχνάς και να μην τις αντέχεις ή δεν λειτουργούν τόσο καλά οπότε εκεί πρέπει να δει κανείς τι θα κάνει. Πολλοί επιλέγουν να αμύνονται συνέχεια έστω και με τις ισχνές δυνάμεις των παλιών αμυνών, ή προσπαθώντας να δημιουργήσουν καινούριες. Αυτό είναι μία μεγάλη ταλαιπωρία.
Ξεκίνα θεραπεία
Μην στριφογυρίζεις γύρω από το πρόβλημα. Οι πιο πολλοί αυτό κάνουν. Ανακυκλώνουν το πρόβλημα, ζουν με τα συμπτώματα, η ζωή γίνεται ανυπόφορη. Η άλλη πλευρά είναι να αφήσεις τον εαυτό σου να μπει σε μία κατάσταση όπου θα μπορείς να καταλάβεις γιατί είσαι έτσι. Να κοιτάξεις λίγο τί υπάρχει πίσω από τη συνείδησή σου. Τί πράγματα έχεις καταπιέσει. Τί θυμούς και τί φόβους. Τί λύπες και τί πληγές.
Δεν λέω ότι είναι εύκολο. Αλλά γι’ αυτό χρειάζεσαι βοήθεια. Όλοι μας χρειαζόμαστε βοήθεια και όταν δεν καταλαβαίνουμε κάτι πάμε και το ψάχνουμε. Ακόμα κι εμείς οι ειδικοί που είναι η δουλειά μας. Πρώτα από όλους εμείς οι ειδικοί που είναι η δουλειά μας, κάνουμε θεραπεία. Κι αφού κάνουμε χρόνια και χρόνια θεραπεία σε κάποιον άλλο, ατομική ή και σε ομάδες, αφού κάνουμε ειδικές εκπαιδεύσεις πολύχρονες και κοπιαστικές, αφού αποκτήσουμε εμπειρία σε κλινικό και θεραπευτικό επίπεδο, αφού ολοκληρώσουμε κάποιους εξειδικευμένους κύκλους εκπαίδευσης, τότε μπορούμε να προσεγγίσουμε ένα πρόβλημα λίγο πιο ευαίσθητα και να προσπαθήσουμε να το καταλάβουμε. Το πρόβλημα του άλλου.
Στη θεραπεία το ξαναβιώνει κανείς το όποιο θέμα ή θέματα έχει. Με τη διαφορά ότι στη θεραπεία δεν θα επαναληφθεί το ίδιο τραύμα, ούτε η ίδια κατάσταση. Αυτή η πορεία, αυτή η διαδικασία, λέγεται ψυχοθεραπεία. Δεν είναι συμβουλές. Δεν είναι τεχνικές, δεν είναι κάνε αυτό ή κάνε το άλλο. Δεν είναι πειράματα. Δεν είναι συστήματα σκέψης προς επεξεργασία. Δεν είναι αλλαγή νοοτροπίας. Είναι κατανόηση. Να καταλάβω. Αυτό σημαίνει μία πραγματική θεραπεία. Ότι αρχίζω και καταλαβαίνω τον εαυτό μου. Συναισθηματικά. Όχι λογικά. Κι αυτό περνάει μέσα από την σχέση με τον θεραπευτή. Και παίρνει χρόνο. Αρκετό χρόνο. Και λύνει το πρόβλημα.
Το ταξίδι της θεραπευτικής σχέσης
Η ψυχοθεραπεία είναι ένα ταξίδι του εαυτού. Μαθαίνεις μία καινούρια γλώσσα που είναι μέσα σου έτοιμη να μιληθεί αλλά που δεν την γνωρίζεις. Είναι ο τρόπος που φτιάχτηκες, τα αισθήματα που πήρες, και τα πληγώματα που ένιωσες. Εκεί βρίσκεις όλα όσα έχουν συμβεί από την μικρή σου ηλικία. Εκεί μαθαίνεις ότι τα πράγματα είναι μαζί και καλά και κακά.
θα έπρεπε να μας την παρείχαν τη θεραπεία από τα νηπιακά μας χρόνια και έτσι όταν ξεκινούσαμε τη ζωή, θα ήταν πιο εύκολο να καταλάβουμε τους άλλους και οι άλλοι να καταλάβουν εμάς. Αλλά δεν έγιναν έτσι τα πράγματα. Ας μην τα αφήσουμε όμως έτσι. Μετά τα περνάει κανείς και στα παιδιά του. Και ταλαιπωρούνται κι εκείνα. Ή τα περνάμε στο σύντροφό μας και τον πιέζουμε να φερθεί όπως θέλουμε εμείς. Έτσι δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα. Οι άνθρωποι γραντζουνίζονται, ματώνουν συναισθηματικά, παγώνουν και αποξενώνονται. Πρέπει να τα σκεφτεί κανείς πολύ σοβαρά αυτά τα πράγματα αν θέλει να μην διαιωνίσει τα προβλήματά του. Όλοι έχουμε. Και χρειάζεται πολλές φορές να ζητήσουμε βοήθεια για να τα ξεπεράσουμε.
