Συνεδρίαση για την αποκατάσταση και ανάδειξη του μεταπυργίου της βόρειας οχύρωσης της Αρχαίας Μεσσήνης

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι την Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2020 πραγματοποιήθηκε με επιτυχία μέσω τηλεδιάσκεψης η πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης της Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης για την αποκατάσταση και ανάδειξη του μεταπυργίου μεταξύ των πύργων 17 & 18 της βόρειας οχύρωσης της Αρχαίας Μεσσήνης. Η Προγραμματική Σύμβαση συνυπογράφτηκε στις 25-11-2020 μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Πελοποννήσου με συνολικό προϋπολογισμό 300.000,00 ευρώ και διάρκεια υλοποίησης 30 μήνες. Το έργο θα υλοποιηθεί απολογιστικά και με αυτεπιστασία από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας ενώ την οικονομική διαχείρισή του θα έχει το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Πελοποννήσου. Επιπλέον, ο επίτιμος καθηγητής και πρόεδρος της Εταιρείας Μεσσηνιακών Σπουδών κ. Πέτρος Θέμελης θα εκτελεί καθήκοντα επιστημονικού συμβούλου για θέματα που άπτονται του αντικειμένου του ως ανασκαφέα της Αρχαίας Μεσσήνης και μελετητή του αρχαιολογικού υλικού της εν λόγω ανασκαφής.

Στη συνεδρίαση της Επιτροπής συμμετείχαν τα μέλη κ. Ευαγγελία Μηλίτση-Κεχαγιά, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας και Πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Δήμητρα Πίκουλα, Πολιτικός Μηχανικός, Προϊσταμένη του Τμήματος Αρχαιολογικών Έργων & Μελετών της ΕΦΑ Μεσσηνίας, κ. Ευστάθιος Αναστασόπουλος, Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Μεσσηνίας, κ. Κωνσταντίνα Νικολάκου, Περιφερειακή Σύμβουλος και κ. Ανδρέας Τσουκαλάς, μέλος του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Πελοποννήσου. Στη συνεδρίαση συμμετείχαν επίσης ο κ. Σταμάτιος Φριτζίλας, Προϊστάμενος του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Μουσείων της ΕΦΑ Μεσσηνίας και αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής, καθώς και ο κ. Δημοσθένης Κοσμόπουλος, αρχαιολόγος της ΕΦΑ Μεσσηνίας. Δεν κατέστη ωστόσο δυνατόν να συμμετέχει στην τηλεδιάσκεψη ο καθηγητής κ. Π. Θέμελης λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων.

Το μεταπύργιο μεταξύ των πύργων 17 και 18 βορειοανατολικά της Αρκαδικής πύλης, μήκους περίπου 100 μ. και πλάτους 2,40 μ. είναι κατασκευασμένο σε επικλινές έδαφος με υψομετρική διαφορά 24 μ. Διαμορφώνεται με δύο εξωτερικές παρειές με λαξευτούς λίθους και με εσωτερικό γέμισμα από αργούς λίθους. Στο ανώτερο τμήμα διαμορφωνόταν ο περίδρομος, με δάπεδο από πλάκες και επάλξεις στη βόρεια πλευρά προστάτευαν τους αμυνόμενους. Το έργο που θα εκτελεστεί, περιλαμβάνει την επανατοποθέτηση των πεσμένων λιθοπλίνθων στις αρχικές ή σε ομόλογες θέσεις με τις ελάχιστες αναγκαίες συμπληρώσεις με νέο υλικό, καθώς και την ενίσχυση της θεμελίωσης και του βραχώδους υποβάθρου αυτής.  Επιπλέον, θα διενεργηθούν ανασκαφικές τομές όπου απαιτείται αλλά και εργασίες για την ενίσχυση της σεισμικής ευστάθειας του τείχους και για την απορροή των όμβριων υδάτων. Τέλος, η τοποθέτηση κατάλληλου πληροφοριακού υλικού και η βελτίωση της πρόσβασης θα συμβάλλει περαιτέρω στην ανάδειξη του μνημείου, που αποτελεί  ένα από τα σπουδαιότερα παραδείγματα αρχαίας οχύρωσης.

Κατά την πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης της Προγραμματικής Σύμβασης εκτιμήθηκε ο σύνθετος χαρακτήρας του προς εκτέλεση έργου τόσο λόγω της θέσης του μνημείου στις βραχώδεις παρυφές της Ιθώμης όσο και της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής μορφής του. Η Επιτροπή προχώρησε στην κατάρτιση πλάνου εργασιών επί συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, οι οποίες μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν την άμεση πρόσληψη εξειδικευμένου επιστημονικού και εργατοτεχνικού προσωπικού από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας αλλά και την εκπόνηση των απαραίτητων συμπληρωματικών μελετών. Ύστερα από την ολοκλήρωση των παραπάνω, η έναρξη των εργασιών στον χώρο του μνημείου προγραμματίζεται εντός του πρώτου τετράμηνου του 2020.