Ράπερ Slogan
Η εγχώρια new school σκηνή της rap έχει πάρει τα πάνω της και όλα δείχνουν πως με τον καιρό ίσως και να γίνει το νέο mainstream. Ο Slogan είναι ένα από τα πιο γνωστά ονόματα της φάσης και η αλήθεια είναι πως πρόκειται και για έναν από τους πιο ταλαντούχους ανθρώπους του εν λόγω χώρου.
Τα κομμάτια του έχουν μια μουσικότητα που δεν τη βρίσκεις συχνά στo ελληνικό hip hop, γεγονός που δεν μου κάνει εντύπωση, μιας και ο συγκεκριμένος άνθρωπος έχει γνώσεις πάνω στη μουσική και την παραγωγή. Το τελευταίο του τραγούδι με τίτλο «Underground Stars» αποτελεί την απόδειξη του ταλέντου και της εξέλιξής του, γεγονός που με κάνει να περιμένω με ανυπομονησία τα επόμενα του βήματα. Πρόκειται για έναν καλλιτέχνη με όραμα και αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι πως -σε αντίθεση με άλλους συναδέλφους του- μπορεί να αρθρώσει λόγο που βγάζει νόημα. Ήθελα καιρό να μιλήσω μαζί του και τελικά συναντηθήκαμε πριν από λίγες μέρες στα στούντιο της Crystal View, όπου δουλεύει πάνω σε νέο υλικό και καταστρώνει τα επόμενα σχέδια του.
«Το ξεκίνησα για χαβαλέ, όταν πήγαινα ακόμη γυμνάσιο. Γράφαμε ρίμες για ό,τι θεματάκια είχαμε στο μυαλό μας τότε. Ξέρεις τώρα, ήμασταν πιτσιρικάδες, “κολλάγαμε” λεφτά για να πάρουμε μικρόφωνα, πηγαίναμε στούντιο, τα κλασικά. Μετά από λίγο καιρό, ξεκινήσαμε το γκρουπ Ό,τι Δεν Βλέπεις. Αρχικά κινούμασταν τοπικά μέσα στην Καλαμάτα, από όπου κατάγομαι, αλλά με τον δίσκο μας «Στον Κήπο της Εδέμ» το 2009 υπήρξε ένα πανελλαδικό hype – σε αυτό βοήθησε βέβαια και το KLMT Union Mixtape που είχε βγει έναν χρόνο νωρίτερα. Μέχρι τότε ήμασταν κάπως χύμα, αλλά μετά η φάση έγινε πιο επαγγελματική. Έπειτα ήρθε το Tomahok, ένα label από τον Καναδά και φτιάξαμε μια φάση, σαν ομάδα, με τον Εισβολέα, από την οποία αποχώρησα αργότερα, επειδή ήθελα να αλλάξω τον ήχο μου. Αυτοί δυσανασχέτησαν βέβαια, αλλά θεωρούσα πως είχαν μείνει λίγο πίσω», λέει όταν τον ρωτώ, πολύ απλοϊκά, πώς μπήκε στη φάση του hip-hop.
VICE: Γνωρίζω πως έχεις γνώσεις πάνω στην παραγωγή, υπάρχει περίπτωση να σε δούμε μελλοντικά και πίσω από την κονσόλα;
Slogan: Κοίτα, τα περισσότερα από όσα έχεις ακούσει από εμένα μέχρι σήμερα, τα έχω μιξάρει εγώ. Είχα ένα studio σπίτι μου και έκανα τις δουλειές μου εκεί. Θα ήθελα να κάνω παραγωγές και για άλλους καλλιτέχνες, αλλά αυτήν τη στιγμή δεν προλαβαίνω. Ξέρεις, δεν μπορείς να είσαι παντού. Έχω ρίξει το βάρος μου στο καλλιτεχνικό κομμάτι, αλλά στο μέλλον μπορεί, γιατί όχι; Το έχω σπουδάσει κιόλας, έχω βγάλει δύο σχολές. Πιτσιρικάς είχα μπλέξει και με την κιθάρα, θεωρία της αρμονίας, αυτά.
Με όλο τον σεβασμό προς τον κόσμο που ακούει αυτήν τη μουσική, πήξαμε στο λαϊκό.
Η αγάπη σου για το hip hop σε ώθησε σε αυτές τις σπουδές;
Όχι, μου άρεσε ο τομέας από παλιότερα. Δεν το βλέπω τύπου «είμαι rapper», θα μπορούσα να κάνω rock, απλώς με τράβηξε περισσότερο αυτό το είδος.
Ακούς άλλα πράγματα;
Ναι, τα πάντα. Από πιτσιρικάς είχα αγάπη για τη μαύρη μουσική, αλλά άκουγα και πράγματα πέρα από jazz, blues και funk. Είχα φάει σκάλωμα με τα βινύλια και το digging τότε. Τώρα τελευταία ακούω ηλεκτρονική και experimental μουσική.
Πόσο σημαντικό είναι για έναν rapper να έχει καλά βίντεο κλιπ;
Κοίτα, θα στο εξηγήσω με ένα παράδειγμα. Παλιότερα είχα βρεθεί σε μια παρέα που σπούδαζε Ιατρική, σοβαρή φάση και άκυροι με το rap. Τότε, αν έκανες rap ήσουν και καλά χασικλής στο πάρκο. Γενικά, δεν θεωρείτο τόσο καλό να λες σε κάποιον πως είσαι rapper. Καθόμουν με αυτούς και τους είχε φανεί παράξενο που ήμουν έτσι και έκανα rap, δεν τους ταίριαζε. Ήταν στη φάση, «τι είναι αυτός τώρα»; Δηλαδή, αν τους έλεγα πως παίζω μπάσο θα ήταν όλοι ευχαριστημένοι και θα με ρωτούσαν τι μουσική παίζω και σε ποια μπάντα. Αυτό θέλω να αλλάξω εγώ ρε φίλε και πιστεύω γίνεται σιγά-σιγά. Δηλαδή, να δείξω ότι ο rapper είναι καλλιτέχνης και όχι περιθωριακός τύπος. Πιστεύω πως πρέπει να κάνουμε καλά κλιπ και να χτυπάμε επαγγελματίες άλλων ειδών, αν θέλουμε να ανέβει ως είδος – που ήδη έχει τέτοια πορεία. Δεν μπορείς να πας ενάντια στις εξελίξεις. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα μεγαλύτερη απήχηση έχουν τα λαϊκά. Από τη στιγμή που έχουν αυτοί, πρέπει να έχεις και εσύ. Εγώ δεν θεωρώ πως έχω αντίπαλους άλλους rappers, θέλω να χτυπήσω τους πιο εμπορικούς μουσικούς. Με όλο τον σεβασμό προς τον κόσμο που ακούει αυτήν τη μουσική, πήξαμε στο λαϊκό. Είναι καιρός να ακούσουμε και κάτι άλλο.
Θεωρείς όμως ότι μπορείς να «κλέψεις» κοινό από αυτούς;
Βλέπω ότι είμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο. Για παράδειγμα, πλέον εμφανίζομαι και σε clubs, ενώ παλιά παίζαμε μόνο σε stages. Έγινε και το είδος πιο ηλεκτρονικό και μπήκε και εκεί. Η γνώμη μου είναι πως το να συνεχιστεί όλο αυτό είναι στο χέρι όσων κάνουν rap. Αυτή τη στιγμή μια κοπέλα που θα πάει στα μπουζούκια, μπορεί και να περάσει πριν από εμάς. Υπάρχει ένα μπαστάρδεμα προς το παρόν, το οποίο είναι ένα αναγκαίο κακό. Το θέμα είναι πως θα το χειριστούν όλοι.
Υπάρχει πλέον λόγος για έναν hip hop καλλιτέχνη να κυκλοφορεί ολοκληρωμένους δίσκους;
Προσωπικά θεωρώ ότι αν δεν βγάλεις δίσκο, δεν είσαι καλλιτέχνης. Το άλμπουμ σού δίνει ταυτότητα. Το τελευταίο μου άλμπουμ, το «1988», κυκλοφόρησε μέσα στο 2016 και φέτος θα βγει το καινούριο μου που θα λέγεται «J.E.D.I». Πρέπει όμως να βγάζεις άλμπουμ ρε φίλε, το μόνο που έχει αλλάξει είναι το promotion. Οι singles rappers είναι νέα μόδα. Κάποιοι έχουν μόνο singles, εγώ δεν θα το κάνω, είμαι του άλμπουμ.
Τον τελευταίο καιρό έχεις μια κόντρα με έναν άλλο rapper, τον Light, πώς ξεκίνησε όλο αυτό;
Η αλήθεια είναι η εξής: Σε προσωπικό επίπεδο δεν είχε γίνει τίποτα, σκέψου ότι με αυτόν έχουμε αράξει μόνο δύο φορές – μία στην Αθήνα και άλλη μία στη Θεσσαλονίκη. Σε καλό κλίμα γενικά, μιλούσαμε και online, όλα κομπλέ. Εκείνη την εποχή εγώ συνεργάστηκα με τον Υποχθόνιο -χωρίς να είμαι ποτέ μέλος της Capital- και τα πηγαίναμε μια χαρά. Μετά το remix του Colombiano δεν ξέρω τι παίχτηκε μεταξύ τους, αλλά ξαφνικά τον Φεβρουάριο, ενώ είχα ανέβει και Θεσσαλονίκη για κάποια live, άρχισα να λαμβάνω κάποια απειλητικά μηνύματα από άτομα του κύκλου του. Αποφάσισα να το χειριστώ με ηρεμία, πήρα τον Υποχθόνιο τηλέφωνο -επειδή έβλεπα ότι στα προφίλ τους στα social media έγραφαν Capital Music- να ρωτήσω τι παίζει, επειδή αυτοί το χόντραιναν το θέμα και μου είπε: «Μην ασχολείσαι, είναι πιτσιρικάδες». Το αφήνω λοιπόν, αλλά αυτοί το συνέχισαν και, μάλιστα, ξεκίνησαν να μιλούν για μένα δημόσια.
Για να πω την αλήθεια βέβαια, τόσο ο ΥΠΟ όσο και ο SNIK, που ήταν κοινοί γνωστοί μας, μπορεί να τους είχαν πει δυο κουβέντες για να το κόψουν. Αυτό δεν το ξέρω. Εφόσον δεν το κάλμαραν όμως και συνέχισαν, αποφάσισα να λυθεί όλο αυτό μουσικά. Έβγαλα το «R.I.P.», μετά έβγαλε και αυτός το δικό του και ο κόσμος έκρινε.
Αλήθεια, ανέβηκε η δημοτικότητα σου μέσω αυτής της κόντρας;
Κοίτα, επειδή ο κόσμος εδώ ψοφάει για κάτι τέτοια, ανεβαίνουν και οι δύο πλευρές. Εγώ δεν το είδα έτσι, το πήρα καθαρά προσωπικά. Όποιος το βλέπει έτσι είναι φάουλ.
Με τον SNIK έχεις καλές σχέσεις; Ρωτάω επειδή έχετε συνεργαστεί στο παρελθόν.
Κοίτα, καλώς ή κακώς η ζωή σε βάζει μερικές φορές σε διαδικασία να επιλέξεις κάποιους ανθρώπους. Είναι ωραίο να είσαι διπλωμάτης αλλά πέραν της δουλειάς υπάρχουν και οι ανθρώπινες σχέσεις. Από τη στιγμή που θα κάνεις παρέα, αλλά και δουλειές με κάποια άτομα, υπάρχει περίπτωση να βρεθείς στη μέση και το καλύτερο είναι να μην πάρεις θέση. Το σέβομαι αυτό. Δεν δέχομαι όμως να είσαι και με τους δύο.
Θεωρείς ότι πήρε θέση;
Δημόσια, δηλαδή σαν άτομο, δεν έχει πει κάτι, αλλά εγώ θεωρώ πως έχει πάρει θέση. Με αυτούς δουλεύει, εκεί βγάζει τα λεφτά του, στα clips τους εμφανίζεται. Δεν βλέπω κάπου να με έχει στηρίξει. Από την άλλη, εγώ τον έχω στηρίξει από την πρώτη στιγμή -ενώ δεν τον ήξερα καν τότε- με όλο αυτό το hating που έτρωγε. Έλεγα πως κανένας δεν αξίζει να τρώει τόσο μίσος, επειδή απλά κάνει τη μουσική του. Ακόμη το πιστεύω αυτό.
Αυτή είναι η απάντησή σου και σε όσους κράζουν όποιον κινείται σε αυτό τον ήχο;
Είναι απλό ρε φίλε, αν δεν σου αρέσει κάτι δεν χρειάζεται να βγεις και να το κράξεις. Εμένα μπορεί να μην μου αρέσει ένα είδος μουσικής -η country ας πούμε-, τι να κάνω; Να πηγαίνω κάτω από τα country clips και να λέω, «τι σκατά μουσική είναι αυτή»; Οι Wu-Tang όταν σκάσανε, ήταν new school. Απλώς τους έχει πιάσει η παρελθοντολαγνεία. Αυτό που κάνουμε τώρα, σε 20 χρόνια μπορεί να είναι oldschool. Γενικά, υπάρχουν τα στερεότυπα ότι και καλά όποιος κάνει old school είναι κατά του συστήματος, ενώ οι new school είναι λεφτάδες χωρίς συναισθήματα. Αυτά δεν ισχύουν. Υπάρχουν παντού τα πάντα και οι κόντρες δεν κάνουν καλό σε κανέναν.
Ζεις από τη μουσική;
Ναι, τον τελευταίο χρόνο.
Πόσο εύκολο είναι αυτό;
Καθόλου. Από τη στιγμή που έχεις να κάνεις με ιδιοκτήτες μαγαζιών και αντιπάλους που θέλουν να πάρουν το μερίδιό σου, καταλαβαίνεις πως είναι δύσκολο. Παίζουν πολλά. Αυτός που πραγματικά το θέλει πάντως, θα βρει άκρη.
Πού βλέπεις τον εαυτό σου σε δέκα χρόνια;
Αν όλα αυτά που συζητήσαμε συμβούν, όποιος είναι έξυπνος και έχει χτίσει βάσεις, θα καρπωθεί. Αν γίνει η φάση mainstream, θα βγάλει λεφτά. Οι λαϊκοί βγάζουν ένα κάρο λεφτά, οι rappers δεν τα βγάζουν. Όσο για κάτι ποσά που υποστηρίζουν πως βγάζουν κάποιοι, είναι αστεία, έτσι; Να λέμε την αλήθεια στα παιδιά, επειδή τα ακούν και άτομα πιο μικρών ηλικιών, δεν βγάζεις τόσα από το rap.
Τι να περιμένουμε από εσένα στο άμεσο μέλλον.
Αρχικά το κομμάτι «Βασιλιάς του Autotune», για το οποίο θα γυριστεί clip και με μια επιφύλαξη μπορώ να πω ότι θα βγει μέσα στον Φεβρουάριο. Μετά, έχω άλλα δύο, το ένα λέγεται «Φινέτσα» και το άλλο «Κάνω το Χόμπι Δουλειά». Γενικά και με τα παιδιά της Crystal View έχουμε πολλά σχέδια για το μέλλον.
