Ποιον απεικονίζει η κεφαλή στο προαύλιο του Πολυτεχνείου; Πάντως δεν σχετίζεται με την εξέγερση του Πολυτεχνείου

Tα χρόνια κοντεύουν πια τα 50 και αυτό σημαίνει ότι συνεχώς όλο και λιγότεροι άνθρωποι ξέρουν σε ποιον ανήκει το κεφάλι του ιστορικού γλυπτού το οποίο έχει τοποθετηθεί στον περίβολο του Πολυτεχνείου, το οποίο είναι αφιερωμένο στην εξέγερση που έκαναν οι φοιτητές εναντίον της χούντας το 1973.

Το δημιούργησε ο Μέμος Μακρής, ένας περίφημος γλύπτης που γεννήθηκε το 1913 και σπούδασε με δασκάλους  Μιχάλη Τόμπρο, Επαμ. Θωμόπουλο και Κ. Δημητριάδη, στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα.

Η παρουσία του Μέμου Μακρή ξεκίνησε την δεκαετία του ’30, ενώ έπειτα από την περίοδο της Κατοχής, κατά τη διάρκεια της οποίας ανέπτυξε έντονη αντιστασιακή δράση, συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι. Το 1950 απελάθηκε από τη Γαλλία λόγω των αριστερών του πολιτικών πεποιθήσεων και βρήκε πολιτικό άσυλο στην Ουγγαρία, όπου και δραστηριοποιήθηκε έντονα, με αποτέλεσμα να καθιερωθεί ως ένας από τους γλύπτες που εξέφραζαν την επίσημη αισθητική του κράτους με συνθέσεις μέσα στο πνεύμα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Το 1964, του αφαιρέθηκε η ελληνική υπηκοότητα, την οποία επανέκτησε το 1975 μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Το 1978 στην Εθνική Πινακοθήκη, πραγματοποιήθηκε η πρώτη αναδρομική έκθεσή του στην Ελλάδα.

Όσον αφορά την ιστορική κεφαλή που φιλοτέχνησε, δεν σχετίζεται με την εξέγερση του Πολυτεχνείου, αλλά με τον Έλληνα ιστορικό Νίκο Σβορώνο.

Ο γεννημένος το 1911 Σβορώνος σπούδασε στην Φιλοσοφική Αθηνών και στη συνέχεια εντάχθηκε στις τάξεις του ΕΑΜ και του ΕΛ.ΑΣ, όπου διετέλεσε στρατιωτικός διοικητής Βύρωνα-Καισαριανής.

Τον Δεκέμβριο του 1945 ο Σβορώνος κατέφυγε στη Γαλλία, όπου και γνώρισε τον Μέμο Μακρή. Το 1955 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και το 1961 απέκτησε τη γαλλική.

Κατά την επιστροφή του στην Ελλάδα μετά τη δικτατορία, ο Σβορώνος δίδαξε στα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Κρήτης, διετέλεσε μέλος της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Αθηνών (1976) και Θεσσαλονίκης (1977).

Το γλυπτό που απεικόνιζε τον Νίκο Σβορώνο τοποθετήθηκε στον χώρο του Πολυτεχνείου μετά τη μεταπολίτευση, όταν χάρη σε ενέργειες του τότε Πρύτανη και μέλους του ΚΚΕ, Γιώργου Βουδούρη, ο οποίος ήταν φίλος με τον Μέμο Μακρή.

ΠΗΓΗ