Όταν οι μνήμες ξυπνούν 100 χρόνια μετά την Ποντιακή Γενοκτονία

Σήμερα είναι μια πολύ σημαντική ιστορικά ημέρα και επέτειος για τον Ελληνισμό μας και τον Πόντο.

Γράφει ο Γιώργος Αθανασόπουλος

Παρόλο που ζούμε στον 21ο αιώνα, την εποχή του εκσυγχρονισμού, όταν κοιτάμε για λίγο πίσω στο παρελθόν ανακαλύπτουμε τις σημαντικές εκείνες πτυχές της ιστορίας, οι οποίες εάν δεν συνέβαιναν, όπως συνέβησαν, αυτή τη στιγμή δεν θα ήμασταν εδώ που είμαστε.
Κάνοντας μία ιστορική αναδρομή 100 χρόνων μεταφερόμαστε σε ένα γεγονός της ιστορίας που συνδέει συναισθηματικά δύο λαούς, της Ελλάδας και του Πόντου, τότε που στο στόχαστρο της κεμαλική πολιτική βρισκόταν η εξολόθρευση των Ελληνοποντίων.

Πρόκειται για ένα τμήμα του Ελληνισμού που ζούσε στα βόρεια της Μικράς Ασίας, στην περιοχή του Πόντου, από το διάστημα μετά την διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Παρόλο που το 1461 η Τραπεζούντα «έπεσε» από τους Οθωμανούς, αυτό δεν αποτέλεσε εμπόδιο στο να χάσουν το φρόνημα και την ελληνική τους συνείδηση. Τουναντίον, αναδείχθηκαν πολύ γρήγορα σε μία πολύ αξιόλογη οικονομική δύναμη της περιοχής.

Με την πάροδο του χρόνου κατάφεραν να εξελιχθούν πνευματικά, οικονομικά και πληθυσμιακά, αφού προς το τέλος του 19ου αιώνα ξεπέρασαν κατά πολύ το μισό εκατομμύριο αριθμητικά.
Η αύξηση του πληθυσμού δημιούργησε την ανάγκη να αναπτυχθεί και ο τομέας της εκπαίδευσης. Μέχρι το 1919 είχαν χτιστεί 1401 σχολεία, ανάμεσά τους και το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας. Εκτός από τα σχολεία δημιουργήθηκαν λέσχες, περιοδικά, εφημερίδες και θέατρα.
Μετά την επικράτηση του κινήματος των Νεότουρκων ξεκίνησε η περιπέτεια των Ελλήνων του Πόντου. Οι Νεότουρκοι, αφού περιθωριοποίησαν το Σουλτάνο, εκπόνησαν ένα σχέδιο διωγμού των χριστιανικών πληθυσμών και επομένως τον εκτουρκισμό της περιοχής.

Με σύμμαχο τις συγκυρίες εκείνης της εποχής, δηλαδή την εμπλοκή των ευρωπαϊκών χωρών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την απασχόληση της Ελλάδας με το Κρητικό Ζήτημα, και με το πρόσχημα της ασφάλειας του κράτους κατάφεραν να εκτοπίσουν ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού στην Μικρά Ασία μέσω των λεγόμενων «ταγμάτων εργασίας».
Οι Ελληνοπόντιοι μαζί με τους Αρμένιους αντιδρώντας στις κακουχίες και στις άσχημες συνθήκες διαβίωσης ανέβηκαν στα βουνά για να περισώσουν ό,τι μπορούσαν. Μετά την Γενοκτονία των Αρμενίων στόχος των εθνικιστών υπό τον Κεμάλ ήταν οι Ελληνοπόντιοι.
Το 1919 η Ποντιακή Γενοκτονία περνάει στην δεύτερη πιο σοβαρή φάση της. Μέχρι το 1922 με την Μικρασιατική Καταστροφή είχαν χάσει τη ζωή τους πάνω από 200.000 Ελληνοπόντιοι, κάτι που γράφτηκε στην Μαύρη Ιστορία του Πόντου και του Ελληνισμού.

Όσοι κατάφεραν να διασωθούν, κατέφυγαν είτε στη Νότια Ρωσία είτε στην Ελλάδα.

Η επόμενη σελίδα στην Ιστορία του Πόντου γράφτηκε το 1994, όταν οι 19η Μαϊου ανακηρύχθηκε ως η Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.
Ωστόσο, κάθε χρόνος που περνά αποτελεί μία νέα σελίδα στις μνήμες όλων των ανθρώπων που έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους σε εκείνη την εφιαλτική περίοδο.
Εκείνο που πρέπει να θυμόμαστε, να διδασκόμεθα και να παραδειγματιζόμαστε είναι η πυγμή και η ρώμη εκείνων των ανθρώπων να διεκδικούν παρά το οποιοδήποτε κόστος.