Σκληρό ανατολίτικο παζάρι παρουσία των καμερών από τον Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος ζήτησε ανταλλάγματα τις Μουφτείες της Θράκης για να επαναλειτουργήσει η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, επανέλαβε το αίτημά του για έκδοση των 8 Τούρκων αξιωματικών ενώ άφησε και αιχμές κατά της ΕΕ. «Μην δίνετε καταφύγιο σε φυγάδες» είπε χαρακτηριστικά. «Θα σεβαστούμε τη δικαιοσύνη» απάντησε ο πρωθυπουργός κάνοντας λόγο και για επικίνδυνη παραβατικότητα στο Αιγαίο.
Με αναφορές στο προσφυγικό και αιχμές κατά της Ευρωπαϊκή Ένωσης ξεκίνησε την τοποθέτηση του ο Ταγίπ Ερντογάν με την ολοκλήρωση των συζητήσεων με την ελληνική αποστολή στην Άγκυρα ενώ για το τέλος κράτησε το τελεσίγραφο του: οι Μουφτείες της Θράκης αντάλλαγμα για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης: «Κάθε φορά που οι Έλληνες πρωθυπουργοί μου θέτουν το ζήτημα της θεολογικής σχολής της Χάλκης τους απαντώ ελάτε να επιλύσουμε το θέμα των μουφτήδων στη Δυτική Θράκη».
«Εμείς κάναμε εκείνα που συμφωνήσαμε σε αντίθεση με την Ευρώπη» είπε στην αρχή της τοποθέτησής του ο Τούρκος Προέδρος ενώ αναφορές έκανε και κατά της τρομοκρατίας. Ζήτησε από την Ελλάδα για μια ακόμα φορά να στείλει πίσω τους αξιωματικούς. «Η Ελλάδα να σταματήσει να περιθάλπει και να φερθεί ανάλογα στους φυγάδες» είπε.
«Σήμερα με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας συζητήσαμε και τα θέματα της τρομοκρατίας. Η Τουρκία και η Ελλάδα γνωρίζουν και έχουν δει από κοντά το αιματηρό πρόσωπο της τρομοκρατίας. Εμείς θα πρέπει ως σύμμαχοι να είμαστε ενάντια στην τρομοκρατία. Θα πρέπει από κοινού να κάνουμε έναν οδικό χάρτη και να έχουμε μια αντιμετώπιση, όπως το PKK, και το κίνημα FETO, το οποίο θεωρούμε ότι είναι τρομοκρατικό» ισχυρίστηκε ο Τούρκος Πρόεδρος.
Επίσης, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε, σύμφωνα με τη διερμηνεία των δηλώσεων, πως «δεν θα πρέπει αυτοί που είναι φυγάδες από αυτά τα κινήματα να βρίσκουν θέσεις στην Ελλάδα και προσέθεσε:
«Εμείς αυτή την προσμονή επιθυμούμε και θέλω να τραβήξω την προσοχή της γείτονος χώρας. Περιμένω αυτούς που την 15η Ιουνίου έχουν χάσει τη ζωή τους αντιμετωπίζοντας αυτό το πραξικόπημα, θα πρέπει να τους σεβαστούμε. Έχουμε την προσμονή να το σεβαστεί και η Ελλάδα αυτό και να φερθεί ανάλογα σε αυτούς τους φυγάδες, τους οποίους περιθάλπει».
Ο κ. Ερντογάν επισήμανε πως στα τέλη του 2017 είχε πραγματοποιήσει μια επιτυχημένη επίσκεψη στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη διερμηνεία των δηλώσεών του στα ελληνικά.
Αναφερόμενος στη σημερινή κατ’ ιδίαν μακρά συνάντηση που είχε με τον Έλληνα πρωθυπουργό και τις διευρυμένες συνομιλίες που ακολούθησαν μεταξύ των αντιπροσωπειών των δύο χωρών, ο κ. Ερντογάν είπε πως συζήτησαν τις σχέσεις των δύο χωρών μας, καθώς και διεθνή και περιφερειακά θέματα.
«Ως Τουρκία επιθυμούμε να αναπτύξουμε τις διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα σε κάθε πεδίο» διαμήνυσε κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Στις διμερείς μας αυτές σχέσεις με την Ελλάδα κατά διαστήματα υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν τα επιθυμούμε, αλλά είχαμε την ευκαιρία να τα ξεπεράσουμε» σημείωσε ο κ. Ερντογάν, σύμφωνα με τη διερμηνεία των δηλώσεών του στα ελληνικά.
«Το σημείο που βρισκόμαστε στις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις είναι κατά πολύ χαμηλότερο από τον στόχο μας», επισήμανε ο Τούρκος Πρόεδρος.
Θέμα μειονότητας άνοιξε ο Ερντογάν
Την πεποίθηση πως όλα τα θέματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας μπορούν να επιλυθούν σε δίκαιη βάση, εξέφρασε ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Επίσης, τόνισε την ανάγκη να μείνουν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας.
«Καταβάλαμε κάθε προσπάθεια να βελτιώσουμε την κατάσταση των πολιτών μας ελληνικής καταγωγής και περιμένουμε από την Ελλάδα να υιοθετήσει την ίδια προσέγγιση» είπε ο Τούρκος Πρόεδρος θέτοντας θέμα τουρκικής μειονότητας.
Ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε σε «ειλικρινείς συνομιλίες» σημειώνοντας πως ο διάλογος των δύο όλα αυτά τα χρόνια είναι σημαντικός όχι μόνο για τους δύο λαούς αλλά για την ευρύτερη περιοχή. Και ο Έλληνας πρωθυπουργός έκανε εκτενή αναφορά στο προσφυγικό ζήτημα αλλά και σε μια σειρά από ζητήματα όπως οι εντάσεις στο Αιγαίο αλλά και το κυπριακό.
Πρόσθεσε ότι «μπορέσαμε σε αυτό το πλαίσιο να οικοδομήσουμε μια νέα στρατηγική ευρωτουρκική συνεργασία, να βάλουμε μπρος ταυτόχρονα και τη θετική ατζέντα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, την οικονομική και ενεργειακή μας συνεργασία, να πραγματοποιήσουμε γύρους διερευνητικών συνομιλιών και να προωθήσουμε τον διάλογο μεταξύ των στρατιωτικών μας για τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο».
«Την ίδια στιγμή», πρόσθεσε, «καταφέραμε να προωθήσουμε τις συνομιλίες για το Κυπριακό, που φτάσανε πολύ κοντά σε λύση, ανοίγοντας και δύσκολα θέματα, όπως το ζήτημα της ασφάλειας».
«Δυστυχώς όμως ακολούθησε το πραξικόπημα στην Τουρκία και εξελίξεις που φρέναραν αυτή την προσπάθεια» είπε ο Αλέξης Τσίπρας επαναλαμβάνοντας πως η χώρα καταδικάζει κάθε λογής πραξικοπήματα. «Αργότερα όμως υπήρξαν προσχώματα και εμπόδια στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είδαμε στο Αιγαίο τον αριθμό των παραβιάσεων του FIR να φτάνει πολύ υψηλά και παράλληλα η υπόθεση των 8 αξιωματικών αποτέλεσε αγκάθι στις σχέσεις μας όπως και η περίπτωση των 2 Ελλήνων αξιωματικών που κρατήθηκαν στην Τουρκία. Σήμερα έγινε σαφές πως ούτε εσείς ούτε εγώ αποδεχόμαστε τη λογική της αδρανείας. Επιζητούμε το διάλογο για να βρούμε ειλικρινή λύση των όποιων διαφορών μας» συμπλήρωσε.
«Είμαστε υποχρεωμένοι να ανατρέπουμε τις λογικές του παρελθόντος για να οικοδομήσουμε μια σχέση βασισμένη στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου, στην κατάργηση των απειλών πολέμου και στην αλληλοκατανόηση των ανησυχιών μας», είπε ο Αλέξης Τσίπρας.
Θύμισε ότι η επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2017 ήταν η πρώτη μετά από 65 χρόνια για Τούρκο Πρόεδρο και πως ο ίδιος έχει επισκεφθεί 4 φορές την Τουρκία μέσα σε 4 χρόνια.
Τόνισε ότι σε αυτό το θετικό πνεύμα, «συμφωνήσαμε να προχωρήσουμε το επόμενο διάστημα με βασικό στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο και την προώθηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης».
«Με τη δημιουργία αυτών των προϋποθέσεων, μπορούμε, πιστεύω, στη συνέχεια να έχουμε πρόοδο και να επαναλάβουμε και τις διερευνητικές συνομιλίες γαι τη διαφορά που έχουμε στο θέμα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο», είπε ο Αλέξης Τσίπρας.
Ως προς το Κυπριακό τόνισε την ανάγκη να υπάρξει δίκαιη και βιώσιμη λύση στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ, προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού, ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους, που θα καθιστά την επανενωμένη, ομοσπονδιακή Κύπρο μια κανονική χώρα της περιοχής και της ΕΕ.
Σημείωσε ότι σε αυτή τη νέα προσπάθεια οφείλουμε να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος και για αυτό κατέθεσε την άποψη ότι πρέπει να συμφωνήσουν στην πραγματοποίηση προπαρασκευαστικών συναντήσεων στο κρίσιμο θέμα της ασφάλειας στον οποίο εμπλέκεται η Ελλάδα και η Τουρκία.
Τόνισε παράλληλα τη σημασία που έχει ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου στην Ανατολική Μεσόγειο και την ανάγκη, η ενέργεια να αποτελέσει γέφυρα συνεργασίας και όχι εμπόδιο στην περιοχή.
«Συμφωνήσαμε ότι το καλοκαίρι πρέπει να δουλέψουμε ώστε να είναι πραγματικότητα η ακτοπλοική σύνδεση Σμύρνης-Θεσσαλονίκης», είπε ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε ότι συμφωνήσαν να προχωρήσουν στη διοργάνωση νέου επιχειρηματικού φόρουμ που θα αναδείξει τις ευκαιρίες που ανοίγονται για συνεργασία, ιδίως τώρα που η Ελλάδα έχει εξέλθει από μια κρίση που την ταλαιπώρησε για πολλά χρόνια.
Συνομίλησαμε για τη συνεργασία στο πλαίσιο της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και τις δυνατότητες που υπάρχουν για μείωση των ροών, για την ανάγκη αύξησης των επιστροφών και την αντιμετώπιση των δικτύων των διακινητών, είπε ο πρωθυπουργός.
Συζήτησαμε και για την προοπτική της αναθεώρησης της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, προς όφελος, μεταξύ άλλων, όλων των χωρών της περιοχής.
Τονίζω τη στήριξη στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, προς όφελος της, αλλά και προς όφελος της Ευρώπης, κάτι που μπορεί να συνεισφέρει στην επιστροφή στις σημαντικές δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που πραγματοποίηθηκαν τα περασμένα χρόνια.
Αναφορικά με την υπόθεση των 8 αξιωματικών , όπου η Ελληνική Δικαιοσύνη έχει πάρει σαφείς αποφάσεις, όπως επισήμανε, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα ως κράτος δικαίου οφείλει να κάνει σεβαστές τις αποφάσεις της δικαιοσύνης. Πρόσθεσε ότι στην Ελλάδα οι πραξικοπηματίες δεν είναι καλοδεχούμενοι και πως αυτό που προέχει είναι η ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας.
Τι ζητάει ο Ερντογάν για το Κυπριακό
«Οι δύο πλευρές προτού ξεκινήσουν τον διάλογο θα πρέπει να εντοπίσουν έναν οδικό χάρτη. Θα πρέπει πρωτίστως να δημιουργήσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης» ανέφερε ο Πρόεδρος της Τουρκίας. «Είναι μια σημαντική παράμετρος η ισοτιμία των Τούρκων στην Κύπρο» υποστήριξε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σύμφωνα με τη διερμηνεία των δηλώσεων. Όσον αφορά για το μεταναστευτικό, είπε πως η Τουρκία θεωρεί πως έχει «ένα υπερβολικό φόρτο». Αυτή τη στιγμή, προσέθεσε, η Τουρκία περιθάλπει 4 εκατ. πρόσφυγες και έχει ξοδέψει περίπου 35 εκατ. δολάρια.
Ερωτηθείς γιατί επέλεξε να αποδεχτεί την πρόσκληση του Τούρκου Προέδρου και να γίνει αυτή η συνάντηση σε αυτή την συγκυρία, δεδομένης και της κριτικής που έχει διατυπωθεί επ’ αυτού, ο Αλ. Τσίπρας σημείωσε ότι δύο γειτονικές χώρες ιδίως όταν έχουν ζητήματα που πρέπει να επιλύσουν οφείλουν να έχουν τακτικές συνομιλίες και ανοικτά κανάλια συνεννόησης και ιδιαίτερα στο υψηλότερο επίπεδο.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι η κριτική που ενδεχομένως να ασκείται από ορισμένους είναι κριτική που οδηγεί σε ένα τέλμα, αδράνεια και σε επικίνδυνους και ολισθηρούς δρόμους.
Σημείωσε ότι έχουν αποτραπεί κίνδυνοι και προβλήματα στα οποία βρέθηκαν μπροστά και πως αν δεν είχαν και οι δύο τη δυνατότητα να σηκώσουν το τηλέφωνο για να επικοινωνήσουν, θα ήταν πολύ πιθανό να βρεθούμε, χωρίς προθέσεις, μπροστά σε κλιμακώσεις επικίνδυνες.
Χαρακτήρισε ευτυχές το γεγονός ότι υπάρχει αυτό το επίπεδο επικοινωνίας και ειλικρίνειας μεταξύ τους και ότι αυτό είναι η βάση ώστε να προχωρήσουν ακόμα παραπέρα το επόμενο διάστημα και σε πιο εποικοδομητικές συνομιλίες που πιθανόν να έχουν και συγκεκριμένες αποφάσεις.
«Ανεβαίνοντας στο βήμα ο Πρόεδρος μου είπε ότι δεν έχουμε σήμερα να υπογράψουμε αποφάσεις, του είπα ότι όμως ίσως να έχουμε την επόμενη φορά που θα συναντηθούμε», πρόσθεσε ο Αλέξης Τσίπρας.
Οι δηλώσεις των δύο ηγετών:
