Λίγα λόγια για το Μικη.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, μετά την κατάρρευση της στρατιωτικής δικτατορίας, ο Μίκης Θεοδωράκης δεν ήταν πλέον μόνο το κορυφαίο σύμβολο του κόσμου της Αριστεράς – ο δημιουργός και ο πολιτικός που σημάδεψε πολλαπλά, όσο κανείς άλλος, τη σύντομη άνοιξη της δεκαετίας του ’60, δίνοντας φωνή σ’ ένα πλήθος ανθρώπων που την είχαν στερηθεί στα πέτρινα μετεμφυλιοπολεμικά χρόνια. Ο Θεοδωράκης της μεταπολίτευσης ήταν ήδη κάτι πολύ ευρύτερο και συγκέντρωνε στο πρόσωπό του διαφορετικές – και ορισμένες φορές δύσκολα συμβατές ταυτότητες.
Η ταυτότητα της Αριστεράς εξακολουθούσε φυσικά να αποτελεί τον πυρήνα της πολιτικής του παρουσίας – το στοιχείο αυτό τον συνοδεύει άλλωστε σ’ ολόκληρη τη μέχρι σήμερα ζωή του. Δεν επρόκειτο όμως πλέον για μια κομματικά προσδιορισμένη ταυτότητα, όπως κατά την προδιδακτορική περίοδο όταν ήταν βουλευτής της ΕΔΑ και ο ίδιος τουλάχιστον αισθανόταν ως δυνάμει μέλος του ΚΚΕ. Η αριστερή ταυτότητα του Θεοδωράκη την εποχή της μεταπολίτευσης ήταν αυτή ενός αιρετικού και ανένταχτου κομμουνιστή, ο οποίος ήταν ήδη γεμάτος ερωτηματικά και αμφιβολίες, όχι μόνο για τα λάθη του παρελθόντος αλλά και για τη μελλοντική πορεία αυτού του γιγαντιαίου κινήματος. Και ο οποίος διατηρούσε όμως ταυτόχρονα ολοζώντανο το όραμα της ενότητας, όπως την είχε βιώσει στο παρελθόν και την οποία έβλεπε τώρα να θρυμματίζεται με τραυματικό τρόπο στην Ελλάδα, αλλά και όχι μόνον.
Εκτός από την ταυτότητα της Αριστεράς ο Μίκης Θεοδωράκης είχε όμως ήδη το 1974 αποκτήσει, πάντα ως πολιτική παρουσία, και άλλες δύο εξ’ ίσου καθοριστικές ταυτότητες. Η πρώτη αφορούσε τον πρωταγωνιστικό του ρόλο, από την πρώτη στιγμή, στο αντιδικτατορικό κίνημα, μία δράση που τον είχε αναγορεύσει σε πανεθνικό σύμβολο. Ο Θεοδωράκης της μεταπολίτευσης δεν αποτελούσε πλέον ένα συγκρουσιακό πρόσωπο, αντικείμενο λατρείας για τον κόσμο της Αριστεράς και απόρριψης, ως πολιτική παρουσία, για τον κόσμο της Δεξιάς. Παρά τις όποιες αντιρρήσεις για επιμέρους ζητήματα που μπορούσε κανείς να διατυπώσει, όλοι αναγνώριζαν στο πρόσωπο και τη μουσική του Θεοδωράκη ένα κορυφαίο σύμβολο της Αντίστασης εναντίον της δικτατορίας.
Προέκταση, εν μέρει, αυτής της αντιδικτατορικής ταυτότητας ήταν αρχικά και η διεθνής απήχηση της πολιτικής παρουσίας του Θεοδωράκη. Συμπυκνώνοντας και συμβολίζοντας, όπως και η Μελίνα Μερκούρη, το πρόσωπο μίας Ελλάδας που αγωνίζεται εναντίον της βαρβαρότητας, ο Θεοδωράκης μετεξελίχθηκε σύντομα σε μία οικουμενικών διαστάσεων πνευματική προσωπικότητα, η οποία παρεμβαίνει στο πολιτικό γίγνεσθαι, δηλαδή σε αυτήν την έννοια του οικουμενικού διανοούμενου που διαμορφώθηκε και σημάδεψε τον 20ο αιώνα. Αν η Μελίνα παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής της το σύμβολο της γνήσιας Ελληνίδας με διεθνή ακτινοβολία, ο Θεοδωράκης αντιμετωπίστηκε συχνά ως μία οιωνεί υπερεθνική, πνευματική και πολιτική, προσωπικότητα σύμβολο του αγώνα εναντίον της βίας και της καταπίεσης.
Σήμερα ο αγωνας του για δημοκρατία και πανανθρώπινες αξίες, είναι περισσότερο επίκαιρος από ποτέ. Αποτελεί σύμβολο αξιών οχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλους τους λαούς που παίρνουν δύναμη από το έργο του.
Αξίζουν συγχαρητήρια στο ΔΣ
Καλαμάτας για την ομόφωνη απόφαση του, υπερβαίνοντας τις συντηρητικές απόψεις συναδέλφων, προς τιμή όλων μας.
Ας βαδίσουμε ενωμένοι και δημοκρατικά με την παρακαταθήκη που άφησε ο Μίκης Θεοδωράκης στις δύσκολες εποχές και στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας.
Μιχαήλ Δ. Αντωνόπουλος
Γεωλόγος – Γεωτεχνικός Περιβάλλοντος M.Sc.
Αντιπρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ Πελοποννήσου & Δ. Ελλάδος
Πρόεδρος Α.Σ. Καλαμάτας
Δημοτικός Σύμβουλος με την Ανεξάρτητη συμμαχία πολιτών
