Στις πατρίδες τους θα επιστρέψουν οι αφρικανικοί πολιτιστικοί θησαυροί, που βρίσκονται σε γαλλικά μουσεία, ύστερα από τη σχετική νομοθεσία που υιοθέτησε η Γαλλική Εθνοσυνέλευση, δικαιώνοντας τους αγώνες πολλών χωρών.
Η αρχή αναμένεται να γίνει με τον επαναπατρισμό αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς στη Σενεγάλη και το Μπενίν, που εδώ και τουλάχιστον έναν αιώνα βρίσκονται στις εθνικές συλλογές της Γαλλίας.
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, είχε υποσχεθεί από το 2017 πως θα προχωρήσει ο επαναπατρισμός των πολιτιστικών θησαυρών και αντικειμένων στις χώρες τους.
Σύμφωνα με το Μέγαρο των Ηλυσίων «είναι ο πρώτος ηγέτης της Δύσης που ξεκίνησε μια συνολική επανεξέταση λεηλασιών της περιόδου της αποικιοκρατίας και στοχεύει να φέρει κοντά ευρωπαϊκές και αφρικανικές χώρες για την οικοδόμηση μιας πολιτικής και πολιτιστικής ανταλλαγής». Το 2017 είχε πει σε φοιτητές από την Μπουρκίνα Φάσο ότι «η αφρικανική κληρονομιά δεν μπορεί απλά να βρίσκεται σε ευρωπαϊκές ιδιωτικές συλλογές και μουσεία».
Oπως σημειώνει ρεπορτάζ στην ιστοσελίδα «France24», ο νέος νόμος δημιουργεί ένα «πολιτιστικό δεδικασμένο», ώστε πολλές χώρες, ανάμεσά τους η Αίγυπτος και η Ελλάδα, να διεκδικήσουν αρχαιότητες και ανεκτίμητους θησαυρούς που βρίσκονται εδώ και δεκαετίες σε γαλλικά και βρετανικά μουσεία, υπενθυμίζοντας τον μακρύ αγώνα της Ελλάδας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο.
«Δεν θα μπορούμε πλέον να πούμε “όχι” στις απαιτήσεις της Αιγύπτου σχετικά με τις αρπαγές που πραγματοποίησε ο στρατός του Ναπολέοντα», καταλήγει με νόημα ο Ιβ-Μπερνάρ Ντεμπί, δικηγόρος με ειδίκευση σε ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς.
Αν το νομοσχέδιο περάσει και από τη Γερουσία, όπως αναμένεται, πρόκειται να επιστραφούν σε πρώτη φάση 26 λεηλατημένα έργα τέχνης στο Μπενίν, γνωστά και ως «Θησαυρός του Μπεχανζίν» Τα έργα τέχνης, που αρπάχτηκαν το 1892 ως λάφυρα πολέμου, βρίσκονταν για χρόνια στο μουσείο Quai Branly στο Παρίσι. Ο επαναπατρισμός των αρχαιοτήτων κινητοποιήθηκε έπειτα από έκθεση δύο ακαδημαϊκών που προτείνει την ευρεία επιστροφή πολιτιστικών τεχνουργημάτων που μεταφέρθηκαν από την Αφρική κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας.
Η έκθεση του Μπενεντίκτ Σαβό από το Collège de France και του Φελουέν Σαρ από το Πανεπιστήμιο Σεντ Λουί στη Σενεγάλη αποτέλεσαν το ορόσημο στην προσπάθεια των αφρικανικών χωρών να ανακτήσουν έργα που λεηλατήθηκαν από δυτικούς εξερευνητές και αποικιστές.
Περίπου το 90% της πολιτιστικής κληρονομιάς των χωρών της Αφρικής πιστεύεται ότι βρίσκεται σήμερα στην Ευρώπη. Μόνο στο μουσείο Quai Branly στο Παρίσι βρίσκονται περίπου 70.000 αντικείμενα από την Αφρική, ενώ χιλιάδες ακόμη βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου, δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ο Σαβό.
«Αισθανθήκαμε μια πραγματική διάθεση από την κυβέρνηση για δράση», δήλωσε ο Σαρ στην «Liberation». «Ημουν σκεπτικός στην αρχή. Τώρα είμαι πεπεισμένος ότι δεν είναι απλά ένα τέχνασμα δημοσιότητας», δήλωσε.
Η γαλλική έκθεση των Σαβό και Σαρ αναφέρει ότι περίπου 46.000 αντικείμενα στο μουσείο Quai Branly στο Παρίσι μπορεί να πληρούν τις προϋποθέσεις για επαναπατρισμό. Ήδη, το Μπενίν έχει ζητήσει να επιστραφούν περίπου 5.000 έργα, ενώ σειρά παίρνει και η Σενεγάλη.
Με πληροφορίες από Ελεύθερο Τύπο
