Όλοι γνωρίζουμε ότι το υψηλό κόστος της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής, το οποίο πολλές φορές υπερκαλύπτει τα αντίστοιχα έσοδα, έχει ως αποτέλεσμα οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι να καταγράφουν ζημιές. Οι καιρικές συνθήκες, το υψηλό κόστος σε εφόδια, λιπάσματα και γεωργικά φάρμακα, οι ζωοτροφές αλλά και τα εργατικά έξοδα, ροκανίζουν τα όποια κέρδη και δεν είναι λίγες οι φορές που οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι σαν σύγχρονοι «είλωτες» παλεύουν σε αντίξοες συνθήκες, όλο το 24ωρο (π.χ. παραγωγοί πατάτας, σύκων και σταφίδας, αλλά και ελαιοπαραγωγοί) μόνο και μόνο για να αντισταθμίσουν τα έξοδα που έκαναν ή έστω τα προσωπικά τους μεροκάματα για το όργωμα, το ράντισμα, τη συγκομιδή της καλλιέργειά τους. Στο τέλος της σοδειάς αυτό που τους μένει δεν είναι παρά μέρος των επιδοτήσεων – ενισχύσεων ή και αποζημιώσεων λόγω των καταστροφών από καιρικά φαινόμενα ή ισχυρές ασθένειες που έπληξαν τις καλλιέργειες και τα κοπάδια τους.
Στον Δήμο Μεσσήνης, άμεσα ή έμμεσα, όλοι μας έχουμε σχέση με αγροτικές καλλιέργειες (ελαιόλαδο, σταφίδες, πατάτες, κηπευτικά κ.λπ.) ή κτηνοτροφικές μονάδες (οργανωμένες ή μη). Είμαστε ,λοιπόν, ένας «αγροτικός δήμος». Ειδικά για την πόλη της Μεσσήνης, για το κέντρο δηλαδή της οικονομικής ζωής του Δήμου μας, η σημασία της ευρωστίας των χωριών είναι μεγάλη, αφού αποτελεί το οξυγόνο της πόλης και γενικότερα του δήμου. Μιας πόλης που σφύζει από ζωή, επιχειρηματική δραστηριότητα και εμπορικές δοσοληψίες από νωρίς το πρωί μέχρι το μεσημέρι, οπότε και «κατακλύζεται» από τους κατοίκους των χωριών του Δήμου μας. Η απόλυτη πλειοψηφία αυτού του κόσμου είναι αγρότες, η αγοραστική δύναμη των οποίων είναι άμεσα εξαρτημένη από την, κερδοφόρα ή μη, πορεία των αγροτοκτηνοτροφικών εισοδημάτων τους. Οι έμποροι – καταστηματάρχες της Μεσσήνης (και όχι μόνο) είθισται να λένε ότι «μία καλή χρονιά για τους αγρότες μας είναι μία ιδανική χρονιά για εμάς, ενώ μία άσχημη χρονιά για τα αγροτικά εισοδήματα είναι μία καταστροφική χρονιά για τα καταστήματά μας». Η κινητικότητα του χρήματος, ο πλούτος του δήμου μας, προϋποθέτει ότι ο πρωτογενής τομέας (που αποτελεί την απαρχή του οικονομικού συστήματος) έχει τον τρόπο να τροφοδοτήσει την τοπική οικονομία, και αυτός ο τρόπος είναι η κερδοφορία μέσω των αγροτικών δραστηριοτήτων μας.
Τα αγροτικά εισοδήματα και η απ΄ αυτά προερχόμενη ευρωστία αποτελούν το οξυγόνο για το σύνολο της τοπικής οικονομίας του δήμου μας. Το ερώτημα λοιπόν είναι πώς ο μηχανισμός του οργανωμένου Δήμου Μεσσήνης, μπορεί να στηρίξει αυτό το αγροτικό προϊόν που παράγεται στην επικράτειά του, να μειώσει τα κόστη (διοικητικά ή παραγωγής), να στηρίξει την επιχειρηματικότητα στον πρωτογενή τομέα, να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει σωστά και επιστημονικά τους παραγωγούς ώστε να παράγουν με λιγότερα κόστη και με περισσότερα έσοδα, να αναδείξει νέους εναλλακτικούς, καινοτόμους τρόπους παραγωγής ή πώλησης των παραγόμενων προϊόντων τους, να δημιουργήσει ουσιαστικές υποδομές (μερικές από τις οποίες μπορεί να έχουν αμελητέο κόστος αλλά να δίνουν μεγάλη προστιθεμένη και ανταποδοτική αξία). Όχι μόνο στα λόγια και στις – συνήθως προεκλογικές – υποσχέσεις, αλλά στην πράξη. Να στηριχτεί ο πρωτογενής τομέας, με ουσιαστική υποστήριξη των παραγωγών (φτάνουν τα ευχολόγια και τα απλά ψηφίσματα). Φυσικά δεν μιλάμε για ένα «δήμο – έμπορο», αλλά για έναν δήμο συνεργάτη και υποστηρικτή των ανθρώπων του μόχθου.
Πώς ο Δήμος μας θα στηρίξει έμπρακτα τους αγροτοκτηνοτρόφους μας;
Σε αυτό το ερώτημα οι απαντήσεις είναι πολλές, και αφορούν διαφορετικά επίπεδα και δράσεις χάρη στις οποίες μπορεί να παρέμβει αποτελεσματικά και ουσιαστικά η δημοτική αρχή (ως εκπρόσωπος όλου του δήμου και του οργανωμένου μηχανισμού του). Αρκεί φυσικά, οι αρμόδιοι να κάνουν τα αυτονόητα, να υπερβούν τα τετριμμένα, να βγουν από τα γραφεία και τα δημαρχιακά μέγαρα και να θυμηθούν από πού προέρχονται: εκεί ακριβώς που θα επιστρέψουν, αν δεν στηρίξουν έμπρακτα και ουσιαστικά την τοπική κοινωνία και οικονομία, ραχοκοκαλιά της οποίας είναι ο πρωτογενής τομέας, τους ελαιοκαλλιεργητές, σταφιδοπαραγωγούς, κτηνοτρόφους κλπ.
Σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να καταθέσουμε προτάσεις και να προτείνουμε λύσεις, ρεαλιστικές και πραγματοποιήσιμες. Με το θάρρος, λοιπόν, της γνώμης μας και με γνώμονα την ενσυναίσθηση, καταθέτουμε τις ακόλουθες προτάσεις και είμαστε ανοιχτοί σε όποια άλλη, από όπου και αν αυτή προέρχεται, για το κοινό καλό.
Επιγραμματικά, μερικές από αυτές τις προτάσεις, είναι οι εξής:
- Δημοπρατήριο αγροτικών προϊόντων: Κυρίαρχο ρόλο, στην προσπάθεια διάθεσης των αγροτικών προϊόντων, πετυχαίνοντας καλύτερες τιμές, χωρίς μεσάζοντες, είναι η δημιουργία δημοπρατηρίου αγροτικών προϊόντων. Ακολουθώντας ευρωπαϊκά πρότυπα, ο Δήμος μας μπορεί να πετύχει να συγκεντρώσει σε έναν χώρο την πλειονότητα των αγροτικών προϊόντων, στον οποίο οι παραγωγοί, θα έρχονται σε άμεση επαφή με εμπόρους (πχ καταστήματα χονδρικής και λιανικής) από την μια και καταναλωτές από την άλλη. Πηγαίνοντας ακόμη πιο πέρα, μπορούμε να προχωρήσουμε στην δημιουργία ιστοσελίδας ηλεκτρονικού δημοπρατηρίου, ένα εργαλείο σύνδεσης των αγροτικών – κτηνοτροφικών προϊόντων χωρίς μεσάζοντες και χωρίς χωροταξικούς περιορισμούς.
- Άρδευση: Αποδεδειγμένα οι καλλιέργειες που αρδεύονται είναι περισσότερο παραγωγικές. Για παράδειγμα, στην καλλιέργεια της ελιάς, η άρδευση, μπορεί να μειώσει έντονα το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας (χρονιά με καρπό την μία, χρονιά χωρίς καρπό την άλλη). Οι λιπάνσεις πλέον μπορούν να γίνουν στοχευμένα τις περιόδους που υπάρχει πραγματική ανάγκη και όχι αναγκαστικά τον χειμώνα. Η στοχευμένη δημιουργία φραγμάτων θα λύσει δύο βασικά προβλήματα, και αυτό της άρδευσης γεωργικών καλλιεργειών, αλλά και την προστασία από πλημμυρικά φαινόμενα (όλοι μας θυμόμαστε πριν λίγα χρόνια τις ζημιές που προκλήθηκαν από τις πλημμύρες της καταιγίδας «Ζορμπάς», όπως επίσης και τις μεγάλες πλημμύρες που έγιναν 2 χρόνια πριν τον «Ζορμπά»). Επίσης, η λύση των γεωτρήσεων, αλλά και η μερική εκτροπή ποταμών (που το περίσσευμα των υδάτων τους, σήμερα, χάνεται στη θάλασσα) θα δώσει διέξοδο στην άρδευση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων.
- Παροχή γεωργικών εφοδίων μέσω πρατηρίου του Δήμου και διάθεσής τους σε παραγωγούς, πετυχαίνοντας καλύτερες τιμές (μέσω και της ίδιας της οικονομικής στήριξης από τον Δήμο).
- Δωρεάν ενεργοποίηση δικαιωμάτων (δήλωση ΟΣΔΕ), για όλους τους αγρότες και κτηνοτρόφους του δήμου μας, μέσω των υπαρχόντων μηχανισμών (μηχανολογικός εξοπλισμός και ανθρώπινο δυναμικό).
- Δωρεάν και συνεχείς επιμορφώσεις των αγροτών και κτηνοτρόφων μας, από πιστοποιημένους και υπεύθυνους φορείς (γεωπόνους, κτηνιάτρους κλπ), καθώς και αναζήτηση χρηματοδοτικών και υποστηρικτικών προγραμμάτων που θα κάνουν πράξη τη νέα καλλιεργητική νοοτροπία (για διασφάλιση μεγαλύτερης αποδοτικότητας και ποιότητας του τελικού προϊόντος, με μικρότερο κόστος παραγωγής). Ένας πρωτοπόρος Δήμος θα αναδείξει νέους εναλλακτικούς, καινοτόμους τρόπους παραγωγής ή πώλησης των παραγόμενων προϊόντων, θα δημιουργήσει ουσιαστικές υποδομές (μερικές από τις οποίες μπορεί να έχουν αμελητέο κόστος αλλά να δίνουν μεγάλη προστιθεμένη και ανταποδοτική αξία). Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται η προώθηση της βιολογικής καλλιέργειας και η ενίσχυση πράσινων πολιτικών (που σε λίγο καιρό θα αποτελέσουν μονόδρομο για την οικονομική επιβίωση του αγρότη και κτηνοτρόφου των επόμενων δεκαετιών)!
- Έργα αγροτικής οδοποιίας, τα οποία μπορεί να στέρησε η παρούσα δημοτική αρχή αλλά είναι ζωτικής σημασίας, διότι οικισμοί χωρίς ανάπτυξη σημαίνει πόλη (Μεσσήνη) και Δήμος χωρίς ανάπτυξη! Αν θέλουμε να έχουμε πρωτογενή τομέα, αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα αξιοπρεπές δίκτυο αγροτικής οδοποιίας, με συνεχή έλεγχο και αποκατάστασή του. Τσιμεντόστρωση των κυριότερων αγροτικών αρτηριών, διάνοιξη και επίστρωση όλων των υπόλοιπων. Θεωρείται τουλάχιστον ντροπιαστικό εν έτει 2022, να υπάρχουν Δημότες μας που μοναδική πρόσβαση για το σπίτι τους, έχουν ένα χωματόδρομο…
Γίνεται, λοιπόν, σαφές πως η ευημερία του τόπου μας πρέπει να γίνει θέμα όλων μας. Η εποχή των «άνωθεν σωτήρων» τελείωσε ανεπιστρεπτί. Σε αυτό το πλαίσιο ο Δήμος οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες του, όμως είναι και δική μας ευθύνη να καταθέσουμε προτάσεις, αρνούμενοι τη θέση θεατή της παρούσας φθίνουσας αγροτικής οικονομίας μας και αποδεχόμενοι τον ρόλο του πρωταγωνιστή σε μια πορεία απεγκλωβισμού και ανόρθωσης.
Μόνο έτσι θα βγούμε από το τέλμα και την οπισθοδρόμηση που μας έχει επιβάλει η απερχόμενη δημοτική αρχή. Τελικά το δίλλημα και στα αγροτικά θέματα του δήμου μας είναι: «ή αλλάζουμε, ή βουλιάζουμε!»
Γεώργιος Θ. Σπυρόπουλος
Υποψήφιος Δήμαρχος Μεσσήνης
