Επιστολή από το ΔΣ του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος για το Μνημείο Φωτός στην Καλαμάτα

Σας παρουσιάζουμε την επιστολή του ΔΣ του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος με αρ. πρωτ. 1957/3-6-2021, σχετικά με το γλυπτό « Μνημείο Φωτός » στην πόλη της Καλαμάτας.

Αναλυτικά:

To Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας είναι ο συλλογικός φορέας των εικαστικών καλλιτεχνών και συνιστά Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού που εκπροσωπεί 6600 και πλέον εικαστικούς καλλιτέχνες.

Το Επιμελητήριο, όπως έχουμε επισημάνει, έχει την υποχρέωση να μεριμνά για την Τέχνη στο Δημόσιο χώρο και την Παιδεία, να συμβάλει στη διαδικασία των πανελλήνιων καλλιτεχνικών διαγωνισμών, να διοργανώνει εκθέσεις, εικαστικές παρεμβάσεις, μορφωτικά συνέδρια και να συνεργάζεται για την προβολή των εικαστικών τεχνών σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής και στην εκπαίδευση. 0000013488Σε συνέχεια της επικοινωνίας που είχαμε με τον Δήμο Καλαμάτας, σχετικά με το ζήτημα που έχει ανακύψει με την αποδοχή της δωρεάς μνημειακής γλυπτικής εγκατάστασης με τίτλο «Μνημείο Φωτός» που προσφέρει το Ίδρυμα «Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου» στο Δήμο Καλαμάτας, θα θέλαμε να επισημάνουμε τα παρακάτω:

Ο δήμαρχος Καλαμάτας απαντώντας στις 25/5/2021 στο υπόμνημα του Ε.Ε.Τ.Ε που του στάλθηκε στις 21 Μαΐου 2021 μας ενημέρωσε ότι την παραγγελία του έργου και τη δωρεά έκανε ο επιχειρηματίας Κωνσταντακόπουλος των εγκαταστάσεων Costa Navarino. Το συγκεκριμένο έργο είναι αξίας 65.000,00 ευρώ και στο αρχικό σχέδιο που είχε παρουσιάσει τον Απρίλιο και στις αρχές Μαΐου, ο δημιουργός του γλύπτης κ. Λαμπρινίδης, αυτό ήταν σχεδόν ίδιο με έργο του γνωστού Αμερικανού καλλιτέχνη Sanborn. Στη συνέντευξη τύπου που έδωσε ο κ. Λαμπρινίδης μετά το θόρυβο που ξέσπασε και τις διαμαρτυρίες, στις 24 Μαΐου, η μακέτα παρουσιάσθηκε με εκτεταμένες διαφοροποιήσεις. Τα στοιχεία διαφοροποιήσεων από την αρχική πρόταση (χρήση και εξώγλυφων γραμμάτων, κόκκινο μάρμαρο, όγκος τοιχωμάτων κυκλικών στοιχείων, διαμόρφωση βάσης) διαμορφώνουν μια σύνθεση και πλέον μπορούμε μόνο να αναφέρουμε κάποια «εκλεκτική συγγένεια» με το έργο του Αμερικανού καλλιτέχνη. Αυτό δεν σημαίνει ότι το Επιμελητήριο υπαναχωρεί από την αρχική κρίση που είχε διατυπώσει περί αντιγραφής και η οποία είχε βασιστεί στο πρώτο σχέδιο πρόταση, που είχε καταθέσει ο κ. Λαμπρινίδης.

Θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι με την χρήση (στη δεύτερη πρόταση που παρουσίασε στις 24/5/2021)του μαρμάρου και το ύφος του εξωγλύφου κειμένου το έργο αυτό συνδέεται πλέον εικαστικά με το παλαιότερο έργο –πινακίδα « Σεισμοί » του 2010 του ιδίου, έργο το οποίο τοποθετήθηκε στην πόλη πάλι με «δωρεά» ιδιώτη..
Ο δήμος μας έστειλε στις 25/5/2021 τα πρακτικά της Οικονομικής Επιτροπής(28-4-2021) του Δήμου και της Επιτροπής Ποιότητας ζωής(11-5-2021), οι οποίες και αποδέχονται τη δωρεά και το έργο θα τοποθετηθεί σε κεντρική πλατεία της Καλαμάτας.
Παρόλα αυτά επισημαίνουμε το θέμα έχει τόσο πολιτικές όσο και ηθικές διαστάσεις: ο καλλιτέχνης είναι μέλος της Επιτροπής Καλαμάτα 1821- 2021 και διευθυντής του Εικαστικού Εργαστηρίου της Δημοτικής Επιχείρησης ΦΑΡΙΣ. ΗΕπιτροπή Καλαμάτα 1821-2021 είχε κάνει πρόσκληση ενδιαφέροντος για να κατατεθούν ιδέες για τον εορτασμό από το Δήμο της Επετείου, μέσα στις οποίες προτείνονταν και η δημιουργία γλυπτού. Η Επιτροπή, της οποίας ο κ . Λαμπρινίδης είναι μέλος, απέρριψε τις εν λόγω προτάσεις και στη συνέχεια κάνει ο ίδιος το έργο, το οποίο δωρίζει στο Δήμο ο Ιδιώτης.

Επίσης αναδεικνύεται ένα σοβαρό πρόβλημα, που έγκειται στο ότι η Καλαμάτα αλλά και άλλες πόλεις της Ελλάδας έχουν ένα μεγάλο αριθμό καλλιτεχνικών έργων που έχουν τοποθετηθεί στο δημόσιο χώρο, και προέρχονται από δωρεές ιδιωτών. Οι Επενδυτές
επιχειρηματίες –όπως οι ιδιοκτήτες του Costa Navarino εν προκειμένω- καθορίζουν εν τέλει την αισθητική του δημόσιου χώρου, (χωρίς διαδικασίες αισθητικής κρίσης από επιτροπές «κρίσης αισθητικής αρτιότητας» που υπήρχαν παλιότερα, χωρίς να περνούν
από την «Επιτροπή Κρίσης Εικαστικών Έργων» οι οποίες στις περισσότερες περιφέρειες δεν έχουν καν συγκροτηθεί) πολύ δε περισσότερο χωρίς η τοπική κοινωνία να λαμβάνεται υπ’ όψιν ως αποδέκτης του έργου.

Με τον τρόπο αυτό καταστρατηγείται και παραγκωνίζεται η διαδικασία των Πανελλήνιων Καλλιτεχνικών Διαγωνισμών και ένα ιδιωτικό ίδρυμα επιβάλλει ένα και μόνο καλλιτέχνη σε κεντρικό δημόσιο χώρο. Ο Πανελλήνιος Καλλιτεχνικός Διαγωνισμός (όταν το κόστος του έργου και η αμοιβή του καλλιτέχνη υπερβαίνει το προβλεπόμενο για απευθείας ανάθεση ποσό) είναι η διαδικασία που έχει το καλύτερο αποτέλεσμα όχι μόνο γιατί δίνει τη δυνατότητα σε ένα ευρύ κύκλο καλλιτεχνών να καταθέτουν προτάσεις, αλλά και γιατί κρίνεται αισθητικά το έργο και όχι το όνομα, καθώς και το αν συνάδει αισθητικά με το συγκεκριμένο δημόσιο χώρο.
Επιπλέον το ΕΕΤΕ επισημαίνει ότι ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης γλύπτης κ Λαμπρινίδης, λόγω της θέσης του στην Κοινωφελή Επιχείρηση Δήμου Καλαμάτας ΦΑΡΙΣ έχει μια στενή και πολύπλευρη σχέση με το Δήμο και αυτό συνθέτει ένα πλαίσιο
το οποίο θέτει σε αμφισβήτηση τις διαδικασίες που ακολούθησε ο Δήμος και οι οποίες πρέπει να είναι ανοικτές αναφορικά με την ανάθεση καλλιτεχνικών έργων. Τέλος οφείλουμε να επισημάνουμε ότι ο καλλιτέχνης ως μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών
Τεχνών Ελλάδας και όντας πνευματικός και καλλιτεχνικός παράγοντας της πόλης του,οφείλει να διασφαλίζει τις αρχές και τις αξίες που αντανακλώνται στις διαδικασίες του τελευταίου.

Με εκτίμηση
Για το Δ.Σ.
Η Πρόεδρος Η Γενική Γραμματέας
Εύα Μελά Βικτώρια Νταρίλ