Από πού μας… ήρθαν τα Χριστουγεννιάτικα Έθιμα;

Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν σταθερά κι είναι η πιο αγαπημένη γιορτή γεμάτη αγάπη, θαλπωρή και τα ολόδικά της έθιμα που μας ενώνουν τους δυτικούς λαούς. Παρότι συχνά τα θεωρούμε “δικά μας,” πολλά από αυτά έχουν ρίζες έξω από τη χώρα μας και αποτελούν μια κοινη δυτική πολιτιστική κληρονομιά κι ας τα δούμε ένα-ενα με τη σειρά!

Κάλαντα

Τα κάλαντα που γεμιζουν τις γειτονιές με παιδικές φωνές και μουσικές, έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Ρώμη. Οι καλένδες, από όπου και πήραν το σημερινό όνομά τους, ήταν τραγούδια που τραγουδούσαν οι Ρωμαίοι στις αρχές κάθε μήνα για να ευχηθούν καλή τύχη. Στην Ελλάδα, τα κάλαντα συνδέθηκαν με τις γιορτές του Δωδεκαημέρου, ενώ οι στίχοι τους προσαρμόστηκαν για να περιγράφουν την ιστορία της γέννησης του Χριστού. Τα “Τρίγωνα-Κάλαντα” που ακούτονται σήμερα τόσο δικά μας, είναι βέβαια μια δική απόδοση του αγγλόφωνου τραγουδιού “Jingle Bells” και μάλιστα γνωρίζουμε κι από ποιον γράφτηκε και πότε, συγκεκριμένα το 1957 από τον James Lord Pierpont.

Χριστουγεννιάτικα δώρα

Η ανταλλαγή δώρων κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων μάλλον έχει κι αυτή ιστορικές ρίζες στις ρωμαϊκές γιορτές των Σατουρναλίων όπου οι Ρωμαίοι αντάλλασσαν συμβολικά δώρα ως ένδειξη φιλίας και αγάπης. Με τον Χριστιανισμό, η πρακτική αυτή προσαρμόστηκε για να τιμήσει τα δώρα που έφεραν οι Μάγοι στο Θείο Βρέφος. 

Ειδικά σήμερα που η αγορά είναι γεμάτη με φθηνά όμορφα Χριστουγεννιάτικα δώρα, οι ημέρες των Χριστουγέννων δεν νοούνται δίχως αυτά κι η αλήθεια είναι πως το δέντρο φαντάζει… μισό δίχως δώρα αραδιασμένα γύρω-γύρω. Πολλές εύκολες επιλογές μπορείτε να βρείτε εδώ, για παράδειγμα.

Στολισμός του ελάτου

Το χριστουγεννιάτικο έλατο προέρχεται από την κεντρική Ευρώπη, και συγκεκριμένα από τις γερμανικές περιοχές. Ο στολισμός δέντρων μάλλον ξεκίνησε τον 16ο αιώνα όταν οι Γερμανοί Προτεστάντες διακόσμησαν έλατα με φρούτα, καρύδια και κεριά για να τιμήσουν τη γιορτή. Το έθιμο του στολισμένου δέντρου έγινε ευρέως αποδεκτό όταν το έφερε μαζί του ο βασιλιάς Όθωνας τον 19ο αιώνα και σήμερα στολίζουμε κυρίως έλατα αλλά και καραβάκια, πανελλαδικά!

Ανταλλαγή καρτών

Η ανταλλαγή χριστουγεννιάτικων καρτών ξεκίνησε στη Βρετανία τον 19ο αιώνα. Η πρώτη χριστουγεννιάτικη κάρτα δημιουργήθηκε το 1843 από τον Sir Henry Cole, έναν από τους εμπνευστές του σύγχρονου ταχυδρομείου, μια πρακτική που εξαπλώθηκε και καθιερώθηκε. Σήμερα στέλνουμε εύκολα τις ευχές με μηνύματα, με το κινητό, αλλά συχνά διαλέγουμε και έντυπες κάρτες γιατί έχουν την δική τους ζεστασιά, ομορφιά, και προσωπική έγνοια. Σε καταστήματα όπως το balloon.gr μπορεί κανείς να διαλέξει χριστουγεννιάτικες κάρτες, για μια πιο προσωπική προσέγγιση, μαζί με ιδέες για έμπνευση για χριστουγεννιάτικες ευχές.

Ο Άγιος Βασίλης

Η μορφή του Άγιου Βασίλη, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα, έχει τις ρίζες της στον Άγιο Νικόλαο, επίσκοπο Μύρων της Λυκίας. Στην Ολλανδία, ο Άγιος έγινε γνωστός ως Sinterklaas, και από εκεί έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες ως Santa Claus, όπου μετεξελίχθηκε στον σύγχρονο Άγιο Βασίλη. Στην Ελλάδα, ο Άγιος Βασίλης συνδέεται με τον Μέγα Βασίλειο από την Καππαδοκία, έναν σημαντικό ιεράρχη και φιλάνθρωπο της Ορθοδοξίας αν και η σημερινή του μορφή οφείλεται σε μια αμερικανική εκδοχή που προωθήθηκε από την Coca Cola.

Αν και οι παραδόσεις διαφοροποιούνται, το πνεύμα του Αγίου παραμένει ίδιο: η προσφορά και η αγάπη.

Βασιλόπιτα

Η βασιλόπιτα έχει τις ρίζες της στις βυζαντινές γιορτές. Ο θρύλος λέει πως ο Μέγας Βασίλειος ήθελε να επιστρέψει στους φτωχούς τα αντικείμενα που είχαν συγκεντρωθεί ως φόρος, αλλά επειδή δεν γνώριζε σε ποιον ανήκε τι, έφτιαξε πίτες και έβαλε μέσα τα πολύτιμα αντικείμενα και τις μοίρασε. Το έθιμο του φλουριού καθιερώθηκε για να φέρνει τύχη σε όποιον το βρει. Σήμερα, το κόψιμο της βασιλόπιτας είναι από τα πιο αγαπημένα εορταστικά έθιμα, γεμάτο χαρά και προσμονή.