Αναζοπυρώθηκαν οι παγκόσμιες ανισότητες εν μέσω της πανδημίας. Πού οφείλεται αυτή η εξέλιξη;

Ο Covid-19 ήρθε και ακόμα και εάν πάψει να μας απασχολεί ο ίδιος, το μόνο σίγουρο είναι πως οι συνέπειες του στην σύγχρονη πραμάτικότητα δεν θα κάνουν το ίδιο.

Γράφει ο Γιώργος Αθανασόπουλος

Απόφοιτος Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου

Μεταπτυχιακός Φοιτητής στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου με ειδίκευση στην « Ελληνική και Ευρωπαίκή Κοινωνία»

Δυόμισυ χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας οι απολογισμοί είναι πολλοί και οι αλλαγές ακόμα περισσότερες.

 

Πέρα από την μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, η πανδημία επανέφερε στην επιφάνεια πολύ σημαντικά προβλήματα που προσπαθούσε το Παγκόσμιο Σύστημα να θάψει στο βωμό της παγκοσμιοποίησης, ένα Σύστημα που από μόνο του δημιουργεί προβλήματα στις κοινωνίες γιατί πολύ απλά οι κοινωνίες λόγω των διαφορετικών στοιχείων που τις απαρτίζουν δεν μπορούν να συγχρωτιστούν με τις επιταγές του στον ίδιο χρόνο και τον ίδιο βαθμό,

 

Οι παγκόσμιες ανισότητες, που γίνονταν προσπάθειες να παραμεριστούν ή να μην ορατές, τώρα επανέρχονται ξανά στο προσκήνιο ακόμα πιο ενισχυμένες.

 

Μπορεί τον πρώτο καιρό του κορωνοϊού, οι μεγάλες οικονομίες του πλανήτη να βρίσκονταν στο επίκεντρο, αφού δέχθηκαν τεράστιο πλήγμα στον πυρήνα τους, ωστόσο, όσο η παρουσία του ιού έδειχνε ανυποχώρητη, η κρίση εξαπλώθηκε ραγδαία και οι φτωχές χώρες βρέθηκαν σε ακόμα πιο δεινή θέση. Υπήρξε μία απότομη μετατόπιση των επιπτώσεων σε αυτές τις χώρες.

 

Έτσι, η ψαλίδα μεταξύ των πλούσιων και φτωχών χωρών διευρύνθηκε πολύ σημαντικά.

 

Ενδεικτικά, οι πλουσιότερες χώρες είχαν καλύτερη πρόσβαση σε εμβόλια από τις φτωχότερες και ήταν πιο ικανές να διατηρήσουν τις δαπάνες για προγράμματα για την στήριξη των εισοδημάτων και την ενίσχυση της ανάκαμψης.

 

Επί της ουσίας το επίπεδο των ανισοτήτων άγγιξε πάλι τα επίπεδα προ δεκαετίας, δηλαδή του 2010.

 

Χρόνιες προσπάθειες που γίνονταν από τις αρχές του 1990, τότε που μεσουρανούσε η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση  και η παγκοσμιοποίηση μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, για να εξαλειφθούν οι ανισότητες που αυτόματα γεννά το καπιταλιστικό σύστημα, φάνηκε πως κατέρρεαν με γεωμετρική πρόοδο κατά την διάρκεια της πανδημίας.

 

Σε γενικότερο επίπεδο οι συντελεστές της ανάπτυξης τόσο των χωρών όσο και ολόκληρου του παγκόσμιου συστήματος παρουσίαζαν μία θετική προοπτική για ανάπτυξη στους περισσότερους τομείς ένας εκ των οποίων και οι παγκόσμιες κοινωνικοοικονομικές ανισότητες μέχρι τις αρχές του 2000. Έπειτα και μετά το 2010 οι ισορροπίες άρχισαν να αλλάζουν υπέρ της αστάθειας και των ανισοτήτων

 

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τα εμβόλια και τα πιο γενναιόδωρα κίνητρα του πλούσιου κόσμου διεύρυναν το χάσμα μεταξύ των χωρών. Ακόμη χειρότερα,  το βάρος των απωλειών εισοδήματος στις φτωχότερες χώρες έπεσε δυσανάλογα σε εκείνες που βρίσκονται στο κάτω μέρος του εισοδηματικού φάσματος. Ως αποτέλεσμα, η αύξηση της παγκόσμιας ανισότητας αντανακλούσε τόσο το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών όσο και την αυξανόμενη ανισότητα στις φτωχές οικονομίες.

 

Οι επικίνδυνες συνέπειες της πανδημίας, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάλειψης του σχολείου και της μείωσης των επενδύσεων, αναμένεται να περιορίσουν την ανάπτυξη, όπως και τα μεγάλα βάρη του χρέους και οι προκλήσεις που θέτει ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία.

 

Έτσι, όσο καλλιεργείται η αβεβαιότητα και οργιάζει η πανδημία και η ενεργειακή κρίση, οι παγκόσμιες ανισότητες θα βρίσκουν ευκαιρία όχι μόνο να «φωλιάζουν» αλλά και να αναπτύσσονται με όλο και περισσότερες μορφές και υποδιαιρέσεις.

 

Μία από τις προτεινόμενες λύσεις αυτής της τρομακτικής μελλοντικής τάσης είναι να υπάρξει αναδιανομή του πλούτου και οικονομικές ενισχύσεις σε ιδιαίτερα εκτεθειμένες χωρες.