Το λουλούδι που σηματοδοτεί τον ερχομό του Φθινοπώρου

Το κυκλάμινο είναι γνωστό σε όλους μας σαν ένα πανέμορφο αγριολούλουδο της Ελλάδας και της Μεσογείου, πολυτραγουδισμένο φυτό, μέρος της λαϊκής μας παράδοσης.

Υπάρχουν τα άγρια κυκλάμινα που ευδοκιμούν σε όλες τις περιοχές στη χώρα μας και τα γνωστά κυκλάμινα που πωλούνται στα ανθοπωλεία και στα φυτώρια ως γλαστρικό φυτό. Τα άγρια κυκλάμινα έχουν λευκό ή ανοικτό ροζ χρώμα με σκούρο ροζ στεφάνι στη βάση των πετάλων τους ενώ τα κυκλάμινα των φυτωρίων είναι διαθέσιμα σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων από το λευκό μέχρι το μωβ. Τα φύλλα τους είναι σκούρα πράσινα, σε σχήμα καρδιάς, και συνήθως έχουν γραμμές από γκρι ή ασημένιο χρώμα.

Στο γένος Cyclamen ανήκουν 23 είδη πολυετών ανθοφόρων φυτών ενώ στην Ελλάδα, αυτοφύονται 5 είδη με πιο χαρακτηριστικά:

• Κυκλάμινο το περσικό (Cyclamen persicum), το οποίο το βρίσκουμε σε θαμνότοπους στον Άθω και στα Δωδεκάνησα.
• Κυκλάμινο το διάχυτο (Cyclamen repandum), το οποίο συναντάται στην ηπειρωτική Ελλάδα.
• Κυκλάμινο το χεδερόφυλλον (Cyclamen hederifolium), το οποίο φυτρώνει σε δασώσεις και θαμνώδεις περιοχές σε όλη σχεδόν την Ελλάδα εκτός από την Κρήτη.
• Κυκλάμινο το κρητικό (Cyclamen creticum), ενδημικό είδος την περιοχής, και το
• Κυκλάμινο το γραικό (Cyclamen graecum) το οποίο απαντάται μόνο στην ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα και την Κρήτη και φτάνει μέχρι τα παράλια της Τουρκίας και της Κύπρου.

Το μόνο που χρειάζεται το κυκλάμινο από άποψη κλαδέματος είναι η τακτική αφαίρεση των μαραμένων λουλουδιών, που οδηγεί στην προαγωγή της.Οι συνθήκες που είναι απαραίτητες, ώστε το κυκλάμινο για να αναπτυχθεί είναι το δροσερό περιβάλλον και αναπτύσσονται σε σκιερές και ημισκιερές θέσεις. Αν θέλουμε να φυτέψουμε κυκλάμινα στον κήπο μας, μπορούμε να τα βάλουμε κάτω από δέντρα, σε σημεία προστατευμένα από τους ανέμους και την έντονη ηλιοφάνεια. Τα κυκλάμινα ευδοκιμούν σε ελαφριά εδάφη που δεν μαζεύουν πολύ νερό για να μην σαπίζουν οι ρίζες τους. Τα κυκλάμινα είναι αρκετά ανθεκτικά στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα, και πολύ ευαίσθητα σε υψηλές θερμοκρασίες. Η απότομη άνοδος της θερμοκρασίας μέσα στο φθινόπωρο ή την άνοιξη, μπορεί να προκαλέσει κιτρίνισμα τα φύλλα του κυκλάμινου ή να αποτελέσει αιτία για να μην ανοίγουν τα μπουμπούκια των λουλουδιών του.

Οι ρίζες του κυκλάμινου είναι ευαίσθητες σε μυκητολογικές προσβολές που ευνοούνται από την υγρασία, οπότε χρειαζόμαστε απαραίτητα έδαφος με καλή αποστράγγιση και ιδανικό είναι το γόνιμο φυτόχωμα. Για καλύτερη αποστράγγιση σε γλάστρες, τοποθετούμε στον πάτο τους ελαφρόπετρα.Τα κυκλάμινα χρειάζονται αρκετή οργανική ουσία (κόμποστ). Χρειάζονται τακτικό πότισμα κατά την περίοδο του φθινοπώρου. Αποφεύγουμε να βρέχουμε τα φύλλα και τους μίσχους, ειδικά τις ζεστές μέρες του φθινοπώρου για να αποφύγουμε την προσβολή από μυκητολογικές ασθένειες. Επίσης, καλό είναι να γνωρίζουμε πως το υπερβολικό πότισμα μπορεί να προκαλέσει σάπισμα στις ρίζες του κυκλάμινου. Ποτίζουμε συνήθως 2 φορές την εβδομάδα την περίοδο του φθινοπώρου και επαναλαμβάνουμε το πότισμα όταν στεγνώνει το χώμα.

Ανθίζει από τέλη Σεπτεμβρίου έως και πολλαπλασιάζεται με σπόρο και κονδύλους.

Τέλος, σε ότι αφορά τη λίπανση μία εφαρμογή υγρού λιπάσματος κάθε 10 μέρες για την περίοδο της ανθοφορίας είναι αρκετή ώστε να παράγονται νέα και υγιή άνθη. Προσβάλλεται συχνά από βοτρύτη (Botrytis cinerea) και μύκητες που προκαλούν σηψιρριζίες (όπως Rhizoctonia, Pythium ). Επίσης, μπορεί να συναντήσουμε προσβολές από φουζάριο (Fusarium oxysporum) και βακτηρίωση (Erwinia caratovora). Από εχθρούς, σημαντική ζημία μπορεί να προκαλέσει ο τετράνυχος, ενώ δευτερεύοντες εχθροί είναι οι αφίδες και οι θρύπες που προκαλούν περιορισμένες ζημιές.

Γεωργία Ρήγα