28 Οκτωβρίου 1940: Το «ΟΧΙ» της Ελλάδας στην Ιταλία

28 Οκτωβρίου 1940: Το «ΟΧΙ» της Ελλάδας στην Ιταλία

Ήταν 3 τα ξημερώματα 28ης Οκτωβρίου, όταν ο Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα επέδωσε τελεσίγραφο στον δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά, με το οποίο ο Μπενίτο Μουσολίνι απαιτούσε από την Ελλάδα να μην εμποδίσει την Ιταλία από το να εισβάλλει στην χώρα και να καταλάβει κάποιες στρατηγικές θέσεις που θεωρούσε σημαντικές.

Η απόφαση της Ιταλίας είχε παρθεί από τις 15 Οκτωβρίου, όταν ο Μουσολίνι έφερε την πρόταση στο Ιταλικό Πολεμικό Συμβούλιο και το οποίο την ενέκρινε, παρά τις αρκετές αντιρρήσεις για το «πρόχειρο» του σχεδιασμού. Ο Μουσολίνι μετά την συμμαχία του με τον Χίτλερ, ήθελε να του αποδείξει ότι ο ιταλικός στρατός μπορεί να καταφέρει μια επιτυχημένη επίθεση, παρόλο που ο δικτάτορας της Γερμανίας, είχε εκφράσει τις επιφυλάξεις του για μια επίθεση στην Ελλάδα.

Αρχικά η επίθεση είχε σχεδιαστεί για την 26η Οκτωβρίου αλλά ο Μουσολίνι την μετέθεσε για την 28η Οκτωβρίου, ώστε να συμπέσει με την επέτειο την «πορείας προς την Ρώμη», που είχε φέρει τον ίδιο και το κόμμα των φασιστών στην εξουσία.

Η πληροφορία για επίθεση είχε φτάσει στην Ελλάδα από τις 25 Οκτωβρίου, με τον Μεταξά να ενημερώνει το υπουργικό συμβούλιο. Συγχρόνως, διαβεβαίωσε τους υπουργούς πως η προπαρασκευή των ελληνικών στρατευμάτων ήταν ικανοποιητική, αν και η Ελλάδα ήταν σχεδόν ανοχύρωτη στα σύνορα με την Αλβανία, μιας και όλη η προσοχή και το βάρος είχε δοθεί στα σύνορα με την Βουλγαρία.

Ο Ιωάννης Μεταξάς

Το βράδυ της 27ης Οκτωβρίου, το Ιταλικό Πρακτορείο Ειδήσεων εξαπολύει επίθεση εναντίον της Ελλάδας. Η απάντηση από το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ήταν άμεση. Η Ελλάδα βρισκόταν σε επιφυλακή. Ο Αλέξανδρος Παπάγος, αρχηγός του ΓΕΣ εκείνη την εποχή, επικοινωνεί με τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Η επίθεση είναι θέμα ωρών.

Στις 3 το πρωί έρχονται τα άσχημα μαντάτα. Ο πρέσβης Εμανουέλε Γκράτσι συναντιέται με τον Μεταξά και του επιδίδει το τελεσίγραφο. Έδωσε διορία τριών ωρών για απάντηση. Ο Μεταξάς δεν το σκέφτηκε πολύ. «Alors, c’est la guerre» («Λοιπόν, έχουμε πόλεμο»), ήταν η φράση στα Γάλλικα που χρησιμοποίησε, για να πει το «ΟΧΙ» στους Ιταλούς κατακτητές.

Οι Ιταλοί περίμεναν αυτή την απάντηση, οπότε αποφάσισαν να μην περιμένουν την εκπνοή της διορίας. Η εντολή για επίθεση δόθηκε στις 5 το πρωί. Εισέβαλλαν σε τομείς της Πίνδου και της Ηπείρου, καθώς και στην ΒΔ Μακεδονία. Ο Ιταλός αρχιστράτηγος είχε στην διάθεσή του 135.000 στρατιώτες, ενώ ο Αλέξανδρος Παπάγος μόλις 35.000.

Το «ΟΧΙ» έγινε δεκτό με ενθουσιασμό από τους Έλληνες, οι οποίοι ξύπνησαν με τις σειρήνες στις 6 το πρωί και βγήκαν στους δρόμους με τις ελληνικές σημαίες ανά χείρας. Στις 9:30 ξεκινούν οι πρώτοι βομβαρδισμοί. Τατόι, Πειραιάς, διώρυγα της Κορίνθου και η ναυτική βάση της Πρέβεζας βομβαρδίζονται χωρίς ανθρώπινες απώλειες, ενώ στον βομβαρδισμό της Πάτρας υπάρχουν νεκροί.

Η απόφαση της Ελλάδας να αντισταθεί προκάλεσε θαυμασμό, ιδίως από την πλευρά της Μεγάλης Βρετανίας, η οποία ήταν και η πρώτη που ειδοποιήθηκε μετά το «ΟΧΙ». Ο διεθνής τύπος δεν «τσιγκουνεύτηκε» τα διθυραμβικά σχόλια, ιδιαιτέρως ο τουρκικός.

Μετά το περήφανο «ΟΧΙ» των Ελλήνων, ακολούθησε η σύγκρουση με τις ιταλικές δυνάμεις στο αλβανικό μέτωπο (όπου είχαν και την βοήθεια του ντόπιου πληθυσμού) και η μεγάλη νίκη των Ελλήνων, που έμεινε στην ιστορία ως το «Αλβανικό Έπος». Στις 28 Οκτωβρίου του 1940, η Ελλάδα εισέρχεται στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον πιο αιματηρό πόλεμο στην ιστορία της ανθρωπότητας.

28 Οκτωβρίου 1940: Το «ΟΧΙ» της Ελλάδας στην Ιταλία